Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
holików6(Page,1997:1619,za:Janowski,2009:667).Nazwałjeliteramigrec-
kiegoalfabetu(Frąckowiak,Motyka,2015b:316)8.Zaproponowanaprzeznie-
6
Wswojejpracyużywamokreślenia„alkoholik”/„uzależniony”wrodzajumęskim,nie
upraszczającrównocześnie,żeosobamiuzależnionymiodalkoholusąjedyniemężczyźni,po-
nieważistniejeznacznagrupakobiettakżeborykającychsięztymproblemem.Jeślizaistnieje
potrzebakonkretyzacji,zostaniedokonaneodpowiednieodniesienie,żechodzitylkoiwyłącz-
nieoreprezentanta/reprezentantkęokreślonejpłci.
7Zob.także:Frąckowiak,Motyka,2015;Woronowicz,2009;Margasiński,2011;Iwanicka,
Malicki,Olajossy,2011.Należypodkreślić,żekategoryzacjawystosowanaprzezE.M.Jellinka
byłarozbudowywanaprzezróżnychbadaczy,międzyinnymiCloningeraiOttoLeschaoraz
jegowspółpracowników.
8AlkoholizmtypuAlfaodnosisiędojednostekuzależnionychodalkoholu,którychcho-
robaopartajestwyłącznienaczynnikachpsychologicznych.Osobydokonująintoksykacjiche-
micznejwchwilachtrudnych,gdyczują,żesobienieradzą.Wkonsekwencjiwystępujeutych
osób,którewykazująniskątolerancjęnastres,frustrację,napięcie.
WalkoholizmietypuBetanajistotniejsząkwestiąjestutratakontrolinadilościąspożywa-
negoalkoholu,cowkonsekwencjiprowadzidowielupowikłańsomatycznych.
AlkoholizmtypuGammauznanyjestzanajbardziejtypowyrodzajzaburzeniaorazjest
progresywnymichronicznymrodzajemchoroby.Początkowojednostkajestuzależnionapsy-
chicznie,cozbiegiemczasudoprowadzadouzależnieniafizjologicznego.
AlkoholizmtypuDeltadotyczyjednostek,któresązdolnekontrolowaćilośćspożywane-
goalkoholu,jednakniewykazujązdolnościpowstrzymywaniasięodjegospożywania.Tentyp
jestnajczęściejzauważalnywkrajach,wktórychkulturaaprobujepiciecodzienniemałychilości
alkoholu.Wówczasdochodzidopowolnegokumulowaniasięszkód.
AlkoholizmtypuEpsiloncharakteryzujejednostki,którenacodzieńnieodczuwająprzy-
musuintoksykacjichemicznej,mimotojednakcojakiśczaswykazująepizodyupijaniasię.Ina-
czejtentypokreślasięmianemdipsomanii.
Jellinekuważał,żeosobamiuzależnionymiodalkoholusąjedyniete,którewykazująalko-
holizmtypuGamma,DeltaiEpsilon.Sąjednakbadacze,którzydoniniejszejklasyfikacjidodają
alkoholizmtypuZeta,charakteryzującyjednostkiwykazującepospożyciualkoholuzachowa-
niaantyspołeczne(Woronowicz,2009:141).
Opróczwyżejscharakteryzowanejkategoryzacjiosóbuzależnionychodalkoholuistnie-
jetakżewieleinnych.Możnaprzytymwspomniećotej,zaproponowanejprzezCloningera,
któregozamiarembyłostworzenieklasyfikacjialkoholizmuopierającejsiętakżenaetiologii,
nietylkonaopisachfenomenologicznych.Nawiązującdostworzonejprzezsiebieklasyfikacji
osobowości,którabazowałanatakzwanejteoriibiosocjalnej,wyróżniłdwatypyalkoholizmu:
I-uwarunkowanyśrodowiskowo,II-związanygłówniezpłciąmęską(Habrat,1992:155;Wo-
ronowicz,2009:154).JakjednakpiszeAndrzejMargasiński,modelCloningera„mawgruncie
rzeczycharakterredukcjonistyczny,auwzględniającolbrzymiąpopulacjęalkoholikówiróżni-
cekulturowe,niemogądziwićodstępstwabadańweryfikacyjnychodtegomodelu”(Marga-
siński,2011:17).
InnaklasyfikacjazostałazaproponowanaprzezOttoLeschaiwspółpracowników.Wy-
różniająoniczterytypyalkoholizmu:I-„właściwy”/„pierwotny”;II-„neurotyczny”/„lęko-
wy”;III-„psychotyczny”/„psychiatryczny”;IV-„organicznypierwotnie”.Ichkategoryzacja
bazowałanadługoterminowychbadaniachprowadzonychna444osobachuzależnionychod
alkoholu,acharakterystykakażdegozwymienionychtypówzostaładokonanazewzględuna
zróżnicowanyobrazzespołuabstynencyjnego,zalecaneformyterapiiorazróżneprzyczynyin-
15
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
