Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nymkwestionariuszemmierzącymstopieńpoczuciawłasnejwartościuosób
partycypującychweksperymencie)okazałosię,żeosobyoniższympoczuciu
własnejwartościmiaływyższypoziomalkoholuwekrwipobadaniuaniżeli
teowysokimpoczuciuwłasnejwartości(Glindemann,Geller,Fortney,1999:
64-71).Wynikaztego,żeniskasamoocenamożebyćjednymzczynników
doprowadzającychdanąosobędouzależnienia(niskasamoocenapowiązana
zniższązdolnościąradzeniasobiezsytuacjamiproblemowymi).Zdrugiej
jednakstronymożejużuosobyuzależnionejpogłębiaćjejproblem(naprzy-
kładbrakwiarywewłasnesiłyisprawczość).
Wkonsekwencjizestawieniazjawisk:tworzeniasięzdezintegrowanych
subsystemówJaorazbiegunowegowartościowaniasamegosiebieualko-
holikawstrukturzeJauzależnionegodochodzidointensywnegonapięcia
międzydwiemaskrajnymiwersjamiwłasnejosoby:skrajniepozytywnąoraz
skrajnienegatywną,cowkonsekwencjiprowadzido„głębokiegorozszcze-
pieniawartościującychaspektówtożsamości”(Mellibruda,1997:295).
OstatniopisywanyprzezJerzegoMellibrudęaspektJazwiązanyjestzpo-
czuciemsprawczościikontroli,przeświadczeniemodysponowaniu„jakąś
mocą”,dziękiktórejuzależnionyjestwstaniepanowaćnadtym,cosięznim
dzieje.Przekonanietojestjedynieiluzoryczne,ponieważosobapatologicznie
pijącausilniekoncentrujesięnamodyfkacjiwłasnychstanówpsychicznych,
uzyskaniukontrolinadprzeżywanymistanamiemocjonalnymizapomocą
alkoholu.ZkoleiuosobynieuzależnionejodalkoholupoczucieJa„pozosta-
jewistotnymzwiązkuzdoświadczeniemmożliwościdziałania,osiągania
jakichścelów,wywieraniawpływunawłasnąsytuacjęlubnainnychludzi
itd.”(Mellibruda,1997:295).Wkonsekwencjizażywaniajakichkolwiekśrod-
kówpsychoaktywnychrośnieprzeświadczeniejednostkiojejsprawczości
imożliwościkontrolinadsferąemocjonalnąoraz,przynajmniejchwilowego
uśmierzaniaprzykrychstanówemocjonalnych.Jednakwmiaręprzechodze-
niakolejnychstadiówrozwojunałogualkoholowegoosobadoświadczaco-
razczęściejnegatywnychkonsekwencjiintoksykacjichemicznej,ajejrealny
wpływnasytuację,wjakiejsięznajduje,znaczniemaleje(Mellibruda,1997:
295).Powstajebłędnekoło,wktórymwyraźniedostrzegasięcyrkularność
zachowańosobyuzależnionej:pojawiasięnapięcie,zktórymniemożesobie
poradzićwinnysposóbniżzapomocąalkoholu-pointoksykacjichemicznej
odczuwachwilowąulgę,równocześniekonsekwencje,jakieztegowynikają
(naprzykładupomnieniepracodawcyzewzględunanieobecnośćwpracy,
kłótniazżonąitp.),ponowniepotęgująstanprzygnębienia,którywrezulta-
ciemożezostaćuśmierzony,wedługalkoholika,jedyniezapomocąznanej
musubstancjipsychoaktywnej.
Wkonsekwencjipowyższego,wedługJerzegoMellibrudy,wstrukturze
Japowstajądwabiegunowesystemy-jedenznichczujesprawczośćinie-
24
WydawnictwoNaukoweUAM–wszelkieprawazastrzeżone
