Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
MichałKisiel
wyraźniejszestawałysiędlaBecketaramyjegopisarstwa,tymsilniejsię
onezaciskały,ażwpróbieichprzekroczenianiewystarczająceokazałysię
nawetżcorazsilniejodrzucaneżrygorygramatykiczyinterpunkcji.
Rezygnacjazowychramzawieszałakolejnedziełamiędzyautentycznym
pragnieniemprzedlingwistycznegopoznaniaaniebezpieczeństwemherme‑
tyzmu,odsyłającegodosiebiesamego.
PomocnawtymkontekścieokazujesięuwagaGilles’aDeleuze’a,który
dostrzegawrozwiającymsiępisarstwieSamuelaBecketagłębokąkonse‑
kwencjętrwałegoflwyczerpywania”językazjegowszelkichnaleciałości
semantycznych,logicznychczynawetfenomenologicznych1.Nienależy
jednakzapominać,żejesttoflwyczerpanie”takżewrozumieniuczysto
biologicznymżczylizmęczenieiwycieńczenie.JaksugerujeJohnMaxwell
Coetzee,wswoimpisarstwieBecketnietyleodrzucaregułyrządząceświa‑
tem,ileponawiapytanieomożliwościpoznaniajegologikiioto,dlaczego
wtejkonfrontacjizawszetylkoczłowiekmusiustąpićisiępoddać2.Różnica
poleganatym,żewDeleuzowskimodczytaniutoświatjeststroną,która
musiostatecznieskapitulować.
Wydajesię,żestanowiskoDeleuze’adobrzeoddajepóźnatwórczość
Becketa.Obłędnietylejestwniejprzytłaczającąpointą,ileraczejpunktem
wyjścia.Wyznaczaonhipotetycznąprzestrzeńrewizji,wktórejnastępuje
radykalnyodwrótodracjonalnegojęzykawstronędoświadczeniazmysło‑
wego.Niechodzitujednakoromantycznypostulat,aleootworzeniesięna
czysteflstawaniesię”
.
Wniniejszymszkicuchciałbymotymopowiedziećnaprzykładzie
utworunowłaśnieco.TenostatniwierszBecketaautentyczniefldotyka”
obecnościpozarygoramigramatyki.ZestawięgozpoglądamiJeana-Luca
Nancy’egonatematobcości.
Najpierwprzeczytajmyjednakwiersz:
obłędż
obłędbywogóleż
bywogóleż
nowłaśniecoż
obłędjużsamotoż
1G.Deleuze:TheExhausted.W:Idem:EssaysCriticalandClinical.Transl.byD.W.Smith
&M.A.Greco.LondonżNewYork1998,s.152ż153.ProponowaneprzezDeleuze’amyślenie
oflwyczerpaniu”opartejestnarozróżnieniutrzech,chronologicznienastępującychposobie
typównarracji,jakieBecketprzyjmujewswoichtekstach.JakopisujejeJean-JacquesLecerc‑
le,sątokolejno:językimion,językgłosóworazjęzykobrazówiprzestrzeni.Zob.J.-J.Lecerc‑
le:BadiouandDeleuzeReadLiterature.Edinburgh2010,s.142ż154.
2J.M.Coetzee:OsiemsposobówpatrzenianaSamuelaBecketa.Przeł.J.Ward,T.Wiśniewski.
flTopos”2010,nr5,s.26ż27.
