Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
I.Archiwum-otwartaksięgaopowieści
żearchiwatozbioryotwarte,zwolnajednakzichprzeszukiwa-
niawyłaniasięopowieść,któramapoczątekikoniec.Jejkonstruk-
cjazasadzasięnawyborzeiprojekcji.Wyobraźniapodsuwaznane
Jakobsonowskiedwieosie:paradygmatyczną(ośzakładekispis
zawartychwnichdokumentów,zktórychwszystkiesąekwiwa-
lentne)isyntagmatyczną(narracjęukładanąnapodstawiewybra-
nychźródeł).Krótko:archiwumtonieskończonyzbiórskompreso-
wanychopowieści,powstającychnazasadzieprojekcjizosiwyboru
naośkombinacji.Osiąkombinacjinierządziarchiwum(aniżaden
odgórnyreżimprawdy).Ustanawiająbadacz,komponującyswoją
docelowąopowieść.Boarchiwagromadząniewiedzęgotową,cze-
kającąnaodtworzenie,alepotencjalnąwiedzęwytwarzaną-rekon-
struowanązokreślonegopunktuwidzenia,wtrybiesortowaniaise-
lekcjonowaniaźródeł,ichrearanżacjiijukstapozycyjnegołączenia
wsekwencje,niekiedywedługschematówfabularnych,takichjakbio-
graficznyczygenetyczny,najczęściejnieprzewidzianychinieprzewi-
dywalnych,nieodmienniejednakpodmiotowychipozycjonowanych.
Takakoncepcjaarchiwum-zbiorunieskończonychopowieści
wyłaniasięzlicznych,dawniejszych,nowszychinajnowszychroz-
ważań.NasuwająjąuwagizapisanewTezachhistoriozofcznychBen-
jaminaz1940rokuoprzemijalnościDprawdziwego”obrazuprze-
szłościijejrozbłyskującymwchwilirozpoznaniaobrazie
135
,refleksje
ErwinaPanofsky)egoodialektycereifikacjiireanimacji,któraumoż-
liwiaskonstruowaniesensownegoDsystemu”
136
,podjęteprzezHala
Fostera,któryprzywołujetakże-podobniejakwielurzeczników
sztukiarchiwalnej-Aby)egoWarburgakoncepcjęprzekształcania
Dmapy”wDatlas”,będącyselekcjąirekompozycjąDzmapowanych”
materiałów,którąwpraktycezrealizowałGeorgesDidi-Huberman,
tworzącwystawęAtlas.HowtoCarrytheWorldonOne’sBack?iopa-
trującjąwymownymkomentarzem:DAtlasniejestoczywiściemoż-
liwybezarchiwum,któregopoprzedza;samatlasnatomiastjest
135WalterBenjamin,Tezyhistoriozofczne,przeł.JanuszSikorski,[w:]jego,
Twórcajakowytwórca…,s.153.
136
ErwinPanofsky,MeaningintheVisualArt,ChicagoUniversityPress,
Chicago1955,s.19.
