Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Dokumentiprawda
55
samebadaniaarchiwalne.Zmianastanurzeczyjestwyraźna.
Opowieścioarchiwach,ichpoetyceipolityce,oDprojektach”archi-
wówiDarchiwachinicjowanych”chybajużsięwyczerpują,rośnie
zatoliczbarzeczywistychodkryćiautentycznychzwrotówwwiedzy
historycznej.Takichniebywałejrangi,jakodkrycietefsiruTatarów
polskichzamieszkującychobszaryWielkiegoKsięstwaLitewskiego,
pierwszegoprzekładuKoranunajęzykisłowiańskie,prawdopodobnie
zpołowyXVIwieku,którezrodziłojużcałąmiędzynarodowądys-
cyplinę-kitabistykę
4
.Iodkryciejegopolskiegoprzekładudokona-
negoprzezfilomatówwileńskichwlatach20.XIXwieku,m.in.przez
IgnacegoDomeykę
5
,którewięcejwnosidowiedzyowielojęzyczno-
ści,wieloreligijnościiwielonarodowościowościniżopowieściteore-
tyczneoheteroglozjiRzeczpospolitejObojgaNarodów.Jakodkrycie,
zmieniająceatrybucjęrozprawynaukowej,aprzeztonasząutrwaloną
ipowtarzanąwiedzęodziejachliteraturoznawstwa,któregodoko-
nałMaciejAdamskipodczaspracynadzdeponowanymiwBibliotece
IBLPANwWarszawiewykładamiKazimierzaWóycickiego,kiedy
okazałosię,żeprzypisywanaJakubowiSegałowiEstetykaformlite-
rackichjestautorstwaWóycickiego
6
.Towłaśnietakieodkryciafak-
tyczniezmieniająstandyscyplinyitooneprowadządorzeczywistej
Dhistoriiwliczbiemnogiej”
7
.Sameoperacjenapojęciach(parafra-
zowanych,interpretowanychireinterpretowanych,kunsztownie
przekształcanych),m.in.napojęciuarchiwum,niemajątejmocy
sprawczej.Uczulająna-dobrzeznane-poznawczepułapki,prze-
strzegająewentualnychnaiwnychprzedbezkrytycznymzaufaniem
4
CzesławŁapicz,Kitabistykaahistoriajęzykapolskiegoibiałoruskiego.Wybrane
zagadnienia,DRocznikSlawistyczny”2008,t.57,s.31-49.
5
CzesławŁapicz,NiezwykłelosypierwszegodrukowanegoprzekładuKoranu
najęzykpolski,DPoznańskieStudiaPolonistyczne.SeriaJęzykoznawcza”2013,
t.20,nr2,s.129-143.
6
MaciejAdamski,Wstęp,[w:]KazimierzWóycicki,Wykładyzestylistyki
ihistoriiliteratury,wstępioprac.MaciejAdamski,IBL,Warszawa2015,s.22-23;
zob.teżjego,Wóycickiegowykładpowielony,DPamiętnikLiteracki”2014,z.3.
7
TakokreślakoncepcjęKoselleckajegomonografistaNiklasOlsen,History
inthePlural.AnIntroductiontotheWorkofReinhartKoselleck,Berghahn,New
York-Oxford2012.
