Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
WiekdwudziestyokazałsięjeszczemniejłaskawydlaAfgańczykówniżpo-
przedniestulecie.Pomimoprzejściowejstabilizacjiwlipcu1973rokuzostał
obalonyostatnikrólAfganistanu.Upadekmonarchii,któradotychczaslepiej
lubgorzej,alejednakspajałakraj,rozpocząłpoczątkowopowolną,apodko-
niecdekadygalopującą,destabilizacjępaństwa.
Ukonstytuowanienowychrządówwcalenieprzyczyniłosiędopolep-
szeniasytuacji.RepublikaAfganistanuwykreowanaprzezówczesnegoprzy-
wódcęMohammadaDaudChanabyłarepublikąjedynieznazwy.Przeciwko
dyktatorskiejwładzyDaudawystąpilizarównomonarchiścijakifundamen-
taliściislamscy.W1975rokuciostatniwywołalinawetrebelię.Pomimojej
zupełnejklęskiradykalnikonserwatyścizainicjowaligroźnątradycjęwystą-
pieńzbrojnych.Odtądafgańscyopozycjoniściuważaliwalkęzbroniąwręku
zanajskuteczniejszyśrodekdochodzeniaswoichcelów.
RepresjeorazrozczarowaniepolitykąDaudazraziłydoniegorównież
dotychczasowychsojuszników,czylikomunistów.Ztegopowodukomuniści
przygotowalizamachstanuprzeciwkoówczesnemuprezydentowiAfganista-
nu.Wtrakciekrwawegopuczuzwanegotakżerewolucjąsaurską(kwiecień
1978roku)obalonodyktatora.PrzejęciewładzyprzezzwolennikówMarksa
iLeninamiałozaśbrzemienneskutki.
Rewolucyjne,azarazemniekompetentnerządykomunistówspowodowały
otwartybuntafgańskiegospołeczeństwa.OpórzwykłychAfgańczykówwzbu-
dziłanietylkoekonomicznaklęskazmian,alerównieżformaichwprowadzania.
Wszystkichmalkontentów„socjalistycznejtransformacji”usuwanoprzyużyciu
czołgów,artyleriiczylotnictwabojowego.Krwaweprześladowaniawywołały
antykomunistycznepowstanie,któreogarnęłozdecydowanąwiększośćAfgani-
stanu.Sytuacjępogorszyłyrównieżbezpardonowewalkifrakcyjnewłonieko-
munistycznejpartii.Jużpodkoniec1979rokukrajpodHindukuszemwykazywał
wszystkiecechytypowegofragilestate(zang.państwaupadłego).
Zateminterwencjasowiecka(spowodowanamiędzyinnymipowyższymi
czynnikami)stanowiłaniejakuważawieluEuropejczykówpierwszy,lecz
5
