Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wstęp
chociaż-jakzauważyłaMałgorzataSugiera-zczasemodniósł
sięonkrytyczniedopoetykidystansu,boprzecieżniemożnabyć
równocześniezaczymśiprzeciwczemuś,nzaMorwiczemiprzeciw
Morwiczowi”
35
.Znaknplus”zostałzatempostawionytylkoprzy
estetycerealizmui-mniejszy,zwahaniem-przykomedii,ewolu-
ującej,uwalniającejsięzograniczeńgatunkowych.
Zarazembadacz-abypodtrzymaćswojewyboryestetyczne-
zarzucałRittnerowibrakdystansu,tymrazemwobecsamegosiebie.
Nacenzurowanymznalazłysięzatemdramatypodejmującetematykę
biograficznąimetateatralną:CzłowiekzbudkisuferaiTragediaEu-
menesa.Miejscembezspornympozostałajedynieniechęć-zarówno
Rittnera,jakiRaszewskiego-donaturalizmu36.
Wpotocznejświadomościodbiorczej-nieulegawątpliwości,że
dziękizabiegominterpretacyjnymZbigniewaRaszewskiego-utarło
siętraktowaćRittnerajakozdystansowanegorealistęirzetelnego
rzemieślnika.Mniejznany,araczejcałkiemzapomnianypozostał
RittnerjakoautorSąsiadki,Odwiedzinozmroku,DonJuana,Tragedii
EumenesaczyOgrodumłodości.Wartoprzybliżyćwspółczesnemu
odbiorcyitedramaty.Wszaktoonezapewniłydramaturgowisuk-
cesynascenachaustriackichiniemieckich.WPolsceraczejkon-
sternowały.Przywrócenieświadomościodbiorczejnieznanychczy
ignorowanychtekstówscenicznychRittneramożepełnićfunkcję
dopełnieniajanusowegoobliczapisarza,włączeniawspektrumjego
wyobraźni,aleidoświatasztukidziwaczności,groteski,widowi-
skowościielementówdarkcomedy.
Subiektywizm,metateatr,poezja/oniryzm/modernizmiwiedeń-
skośćstanowiąnietylkoważnączęśćopowieściRittneraosobie,ale
przedewszystkimuzupełniająjegowizerunekjakodramaturga,usta-
lonyiutrwalonywpołowieXXwiekuprzezZbigniewaRaszewskiego.
35
Por.Z.Raszewski,Wstęp,[w:]T.Rittner,Dramaty,t.1,s.30.
36
T.Rittner,O„dialogu”dzisiejszym,nKurierWarszawski”1904,nr113,s.2.
Pisałtamm.in.:nAutornaturalistycznymusiudawaćnaiwnegoprostaczka,
awistocierachujejakŻyd.Apubliczność…ziewa”
.
