Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Chłopiiżołnierze,budowlańcyipijacy.Dominującydyskursmigracyjny...
41
omawiajączaangażowaniepolskichmigrantówwUSAwformacjewojskowepod-
czaspierwszejidrugiejwojnyświatowej:
Tymczasemjednakżechłopi,ludzieuważanijedyniezanosicielimałejtradycjinbezreflek-
syjnejwiększości”,stalisięistotnymskładnikiem,jeśliniepodstawątego,conazywaliśmy
wielkątradycjąnmyślącejmniejszości”.Onito,galicyjscychłopizwerbowanidosłużby
carskiej,austriackiejarmii,wzięcinastępniedoniewoliprzezFrancuzów,stworzylitrzon
LegionówDąbrowskiego.[...]takotozrodziłasięwielkatradycjaemigracjipolskiej,opar-
tanazałożeniu,żeformacjewojskowetworzyćsiębędziepozagranicami,wprzyjaznym
dlaPolskikrajuiżetakielegionysprawdzisię,walczączasprawęinnegonarodu,iwkoń-
cuwejdądoPolski,abyprzywrócićkrajowiwolność.Tawielkatradycjastałasię,używając
mejanalitycznejterminologii,strukturąspołecznąemigracjipolskiej,najważniejsząnormą
kulturową,uświęconąwsłowachpolskiegohymnunarodowego(skomponowanegoinapi-
sanegowLombardiiw1798roku)orazhaśledumnienapisanymnasztandarachlegiono-
wych:BógiOjczyzna-ZaNasząiWasząWolność(1984:46).
AwskazującnaamerykańskichikanadyjskichPolakówzaciągającychsiędoarmii
alianckichpodczaswojenświatowych,Zubrzyckinakoniecdochodzidowniosku:
Iotoznowuci,którzyreprezentowaliniewięcejniżmałątradycjęswojejgromadyprzenie-
sionąnaobcąziemię,stalisięnosicielamiwielkiejtradycji,wyjaśniającejiwyrażającejtak
wielezpolskiegoemigracyjnegodoświadczenia.Takwięcwsocjologiipolskiejemigracji
niesposóbodróżnićchłopaodżołnierzaiżołnierzaodchłopa(1984:51).
nDramatpolskiejemigracji”(1984:35)mawięccharakterteleologicznego,linear-
negoprocesuhistorycznego,będącjednocześniepoHeglowskutłumaczonąprzez
światłeelityopowieściąozadaniachkolektywu.Toelityintelektualnekrajunadają
senswydarzeniomorazwyznaczająnnormykulturowe”następnymfalommigracyj-
nym-nieuświadomionyminuśpionym”-wcelurealizacjikonkretnegoprojektu
politycznego.Jesttoprocesnbudzenia”świadomościklaschłopskichirobotniczych
douczestnictwawkonkretnymnacjonalistycznymprojekciepolitycznym.Masy,
przezmagicznąmetamorfozęzchłopówirobotnikówwżołnierzy,potwierdzająswo-
jeuczestnictwowewspólnociewyobrażonej,jakąjestnaród,stająsięPolakami.
Emigracjawtakiejpercepcjijestnarodowotwórczymrytuałemprzejścia,poktórym
albozostajesięzmilitaryzowanympełnoprawnymczłonkiempolskiegonarodu,albo
zindywidualizowanymiskażonymmaterializmemnbezrefleksyjnym”emigrantem,
niepodzielającymnuświęconych”normkulturowych,jedynieprzedstawicielempo-
ślednich-boniewaloryzowanychprzezelity-nmałychtradycji”.Coszczególnie
typowe:inicjacjatamacharaktermilitarny,męskiitraumatyczny,niczyminicjacje
młodychmężczyznwkulturachplemiennych-Polakiememigrantstajesięprzezse-
parację,walkęzbrojnączylidaninękrwi,publicznesamoofiarowaniesięnsprawie
polskiej”orazreintegracjęzsymbolicznąwspólnotą.Charakterystycznejestustalenie
relacjipłci:aniZubrzycki,anidominującydyskursniewspominająnicnatematroli
kobietwmigracjach.Polskipatriotyzm,acozatymidzie,strukturaspołecznaemi-
gracjipolskiej,tokwestiamęskaiwojskowa.
