Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poleznaczeniowepojęciaduchowości
37
Każdywspółczesnyczłowiekżyjewwielurzeczywistościach,przynależydo
wieluświatówimazwielokrotnionątożsamość.Niewyznajewięcjednejprawdy,
acowięcej,każdąprawdęuznajezawzględną.Sammusidoświadczyćisammusi
poznać,awłasnysąduważazajedynieprawdziwy.Strukturaintelektualna,która
pozwalawyjaśnićdoświadczanąrzeczywistość,jestprzyczynowo-skutkowym
myśleniemporządkującymwszystkowedługdychotomicznychkryteriówideali-
zmu-materializmu,realizmu-nominalizmu,obiektywizmu-subiektywizmu,
racjonalizmu-empiryzmuorazduchowościimaterialnościświata(vide:Boski
2009:333).Takwięcparadoksemjestto,żekażdyposzukujeprawdy,pragnie
zgłębićtajemnicęświataiwłasnegoistnienia,aowoposzukiwaniestajesięwe-
wnętrznymbogactwem,którenazywanejestduchowością.Wymagatojednak
rozstrzygnięćpomijającychdychotomicznysposóbmyślenia,zawieszeniakate-
goriipojęciowych,którepozwalająwyrazićsądnatematrzeczywistościwsposób
czytelnyspołecznie,orazprzejścianawyższypoziomrefleksji,unieważniający
dualistycznypodziałświata.Poznaniestajesięideą,któraodpowiadazasferędo-
świadczeńwzbogacającychsposóbwyjaśnianiapoprzezoglądholistyczny,który
łączyprzyczynyiskutkiwjedenwielkisystemporządkującywszechświat.
InspirowanąreligiamiDalekiegoWschoduduchowośćnpan-uniwersalistycz-
nejreligijności”EryWodnika,jakokreśliłtoAdamZamojski,cechujewłaśnieho-
listycznepodejściedorzeczywistości,któreprzeciwstawiasięredukcjonizmowi
iatomizacjiświata.nNowaduchowośćzakładaintegracjęmyśleniaintuicyjnego
(wiedzyosiągniętejnadrodzeoświeceniaimedytacji)zdyskursywnym(wyko-
rzystującymrozumizdobyczenauki)”(Zamojski2002:319).Oileposiadana
przezjednostkęwiedzajestskutkiemedukacji,otyleoświecenieimedytacja
wspołeczeństwieponowoczesnymsąokreślanejakomistykainstant(Huxley
1989).Modanakontemplacjęimedytację,któraprzyszłanafaliNewAge,jest
nietylkoskutkiemzainteresowaniareligiamiDalekiegoWschodu,wiążesięteż
zrozwojemholistycznejmyśliekologicznej,nukochaniemszerokopojętejnatury:
począwszyodszukaniazniąkontaktu(zcelukontemplacji)iotaczaniaprzyrody
(szczególnieożywionej)ochronąiopieką,askończywszynautożsamianiusię
znią(zuniwersum,znaturąwskalikosmicznej)”(Zamojski2002:323).
Mistykainstantczłowiekawspółczesnegojesttaka,jakjegożycie:a)szybka,
boniejestwarunkowanaczasemprzygotowańdoosiągnięciapoznaniapoprzez
zdobywaniecorazbardziejskomplikowanychumiejętnościkontaktowaniasię
zsacrum;b)aprzestrzenna,bouniwersalnawskalikosmicznejiglobalnej;c)ho-
listyczna,bodyskursywnaiwymagającarozwinięciastrukturyintelektualnej;
d)zindywidualizowana,boukierunkowananajaźń;e)aspołeczna,bodoświad-
czanaiprzeżywanaindywidualnie,atakżedeklaratywniewarunkowanaindywi-
dualizmemiprzynależnościądowspólnottworzącychsubświatyludziposzuku-
jącychpodobnychformnawiązaniakontaktuzsacrum.
Gnoza,zgodniezgreckimznaczeniemtegosłowa,tonswoistyrodzajwie-
dzyuzyskanejzpoznaniaopartegonaintuicjiikontemplacji,wodróżnieniuod
