Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CzęśćI.Lekturypodwójne
takżepodmiotowośćjednostki,októrejBarbaraSkargamówiła,żejestnie-
wymienna,bocierpiipłaczezawszektośkonkretnydająctymsamymodpór
(po)nowoczesnymstrategiomnarracyjnym,podługktórychpodmiotowośćroz-
pływasięwHmgławicachdyskursu”37.MartinJayzauważa,żedoświadczenie
Hstanowiwęzłowypunktprzecięciamiędzyjęzykiempublicznymiprywatną
subiektywnością,międzymożliwymidowypowiedzeniaobiegowymitwier-
dzeniami–iniewyrażalnościąindywidualnegownętrza”38.Dodaćbywarto,
iżzapis(auto)biograficznyjestzasadniczokonserwatywny;dowartościowuje
to,cobyłoiminęło,conaprzykładuBudrysajestnaderczytelneiwprost
formułowane.ReinhartKoselleckwksiążceVergangeneZukunft(Miniona
przyszłość)wskazywałnatzw.Hsiodłoczasowe”wpołowie18.wieku,wktó-
rymzachwiałasiędotychczasowarównowagamiędzyErfahrung(doświadcze-
nie)iErwartung(oczekiwanie)zwyraźnąpreferencjądlaErwartung,boto
wiązanebyłozideąoświeceniowegopostępuinowoczesności.Białoszewski
zwyklesytuujesięwTERAZ,nieinteresujegoaniprzeszłość,aniprzyszłość,
leczsamoHżółtko”codzienności.RaczejzatemErlebnis(przeżycie,doświad-
czenie)niżErwartung,gdyżzwracasiętuuwagęprzedewszystkimnajakość,
wartośćisensbezpośredniegodoznawania.Wyjątkiemjesttraumapowstania,
któradomagałasięujścia.Iznalazła,wPamiętniku…Budrysjestwinnejsytu-
acji:jakodzieckoniemiałHpamięci”(wsensiewspomnień39),jegoErfahrung
(doświadczenie)byłożadne,alepolatach,wmomenciezapisu,właśnieten
poziomdocenia,dowartościowujeizapisuje.CałasferaErwartungzostała
zminimalizowananarzeczsferyErlebnis,dowiadujemysiętylko,żenarrator
wyjechałdawnotemuzWarszawy,jeślijednakcochceanimowaćiodnawiać,
towłaśniepamięćdzieciństwa,pamięć,możnarzec,pierwotną.
3.Modusvivendi.Miejsceikontekst
Sposóbżyciawtychpierwszychpowojennychlatach,zarównonaSielcach,
jakinaPoznańskiej,określajązgrzebnewarunkicywilizacyjnepowojen-
nejWarszawy.Imwłaśnieobajpiszącypoświęcająbardzodużomiejsca,
Białoszewskiutrwalawtensposóbokreślonąlokalnośćiegzotycznośćmiej-
sca,Budryspracujenabazieróżnicy,jakadzielijegodzieciństwosieleckie
37TowyraźnaaluzjadoksiążkiWojciechaKalagiMgławicedyskursu.
38MartinJay,Pieśnidoświadczenia.Nowoczesneamerykańskieieuropejskiewariacjenauniwer-
salnytemat,tłum.AgnieszkaRejniak-Majewska,Universitas,Kraków2008,s.20.
39HAcomazrobićdzieckonieposiadającewystarczającegobagażudoświadczenia?Dziecko
zapamiętuje”,wpiszdn.06/06/10.
