Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Naukimineralogicznewspółcześnie,wdobiewąskichspecjalizacjinaukowych,
obejmująpozawłaściwąmineralogią(naukąominerałach)takżepetrologię(naukę
oskałach)orazgeochemięzajmującąsięśledzeniemzachowaniasiępierwiastków
chemicznychwprocesachgeologicznych.Historyczniewszystkietedyscypliny
wywodząsięzewspólnegopnia,odktóregooddzielałysięwrazzrozwojemnauki.
Najpierw,wpoczątkachXIXwieku,usamodzielniłasiępetrologia,początkowo
jakonaukaocharakterzeopisowym–petrografa,potem,napoczątkuwiekuXX,
geochemia.Samzakreszainteresowańdawnejmineralogiiróżniłsięmocnood
obecnego.
Mineralogiajestnaukąstarą,wywodzącąsię,jakwiększośćpodstawowych
naukprzyrodniczych,zrefleksjistarożytnychGreków.Jejpodstawyznajdziemy
jużwdzieleTeofrastaOkamieniachipracachinnychgreckichflozofówprzyrody.
Zaryshistoriimineralogiiwskrótowejformiewpolskiejliteraturzeprzedstawili:
JózefMorozewiczwprzedmowiedoprzetłumaczonegoprzezsiebiePodręcznika
mineralogiiGustavaTschermaka(1900),KarolKoziorowskiwVtomiePoradnika
dlasamouków(1925),JulianTokarski(1948)orazAndrzejBolewski,JanKubisz
iWitoldŻabińskiwpodręcznikuMineralogiaogólna(1975)iAndrzejBolewski
(1988).Niniejszeopracowaniejestpierwsząmonografcznąprezentacjądziejów
naukmineralogicznychnaUniwersytecieWarszawskim.Historięnaukgeologicz-
nychwWarszawie,zawierającątakżeinformacjedotyczącehistoriimineralogii,
obszerniejprzedstawiłStefanZbigniewRóżycki(2002),aostatnioMichałSzul-
czewski(2016).
AżpowiekXVIIImineralogiabyłanaukąobejmującącałośćdzisiejszychnauk
geologicznych.Dziełapoświęconemineralogiizawieraływięcinformacjeozłożach
surowcówmineralnych,spekulacjenatematbudowyipowstaniagór,atakże
informacjeoskamieniałościach,którymizajmujesięobecniepaleontologia.Wor-
biciezainteresowańdawnychmineralogówznajdowałysięnawet„garnkiziem-
ne”,wierzonobowiem,żewykopywanewyrobyceramicznelubichfragmenty
utworzyłysięwwynikunaturalnychprocesów.DopierowczasachAbrahama
GottlobaWernera(1749–1817),uznawanegozatwórcęnowożytnejmineralogii,
dokonanopodziału,wyróżniając,ciąglewobrębietejnauki,oryktognozjęzaj-
mującąsięopisemminerałówiichwłaściwościorazgeognozję,którejobiektem
zainteresowańbyłytakiezagadnienia,jaklitologiainastępstwowarstwskalnych,
atakżeprocesypowstawaniazłóżsurowcówmineralnych.Geognozjaniebawem
sięusamodzielniłaiprzekształciławewspółczesnągeologię.
