Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KrólewskiUniwersytetWarszawski
1816–1831
UtworzeniewWarszawieuniwersytetuprzypadłonaczasypowstałegopoKon-
gresieWiedeńskimKrólestwaPolskiego,potocznienazywanegoKrólestwemKon-
gresowym,połączonegouniąpersonalnązRosjąicałkowiciezależnegopolitycz-
nieodswojegopotężnegosąsiada.KrólPolskiicarRosjiAleksanderIpozostawił
okrojonemu,utworzonemunazrębachKsięstwaWarszawskiego,choćjużbez
WielkopolskiiKrakowa,państwudośćdużąautonomię.Nowoczesnyiliberalny
charaktermiałatakżenadanaKrólestwuPolskiemukonstytucja,stojącawjaskra-
wejsprzecznościzautorytarnymsprawowaniemwładzywRosji,cozresztąnie
wróżyłojejdługiegoobowiązywania.
WpierwszychlatachistnieniaKrólestwaKongresowegopojawiłysięmożliwo-
ścirealizacjidążeńwieluwybitnychpostacipolskiegooświeceniadoutworzenia
wWarszawiepierwszejwyższejuczelni,którejkrajpoodcięciugranicamiuniwer-
sytetówwKrakowieiWilniebyłcałkowiciepozbawiony.Aktfundacyjnyuczelni
podpisał19listopada1816rokucarAleksanderI.Byłonsporządzonywtrzech
językach:polskim,francuskimipołacinie.Organizacjęwyższejuczelniwstolicy
powierzonopowstałejwstyczniu1817rokuKomisjiRządowejWyznańReligij-
nychiOświeceniaPublicznego.Najejczelestanąłzasłużonydlarozwojuedukacji
wkrajuStanisławKostkaPotocki,sprawującypraktyczniefunkcjęministrajuż
od1815roku.OrganizacjąuczelnizajęłasiępowołanaprzezKomisjęRadaOgólna
podprzewodnictwemStanisławaStaszicaorazTowarzystwoElementarne.Uczel-
nianosiłapoczątkowonazwęSzkołyGłównej,zmienionądecyzjąRadyOgólnej
wmarcu1817rokunaUniwersytetKrólewski.Odkwietnia1830rokuofcjalna
nazwauczelnibrzmiała:UniwersytetKrólewskiAleksandrowski(Bieliński1907).
WypracowanaprzezRadęOgólnąstrukturaUniwersytetuzostałaoparta,
podobniejakwiększościznanychuniwersytetóweuropejskich,napięciuwydzia-
łach:Teologicznym,PrawaiAdministracji,Medycznym,FilozofcznymorazNauk
iSztukPięknych.RektoraUniwersytetunaczteroletniąkadencjęwybieraliprzed-
stawicieleprofesorów.Ichwybórbyłzatwierdzanyprzezbezpośredniąwładzę
uczelni,jakąbyłaKomisjaRządowa,iprzezmonarchę.Pierwszymrektoremzostał
ksiądzWojciechAnzelmSzweykowski.Wydziałamikierowalidziekani,wybierani
natrzyletniekadencje.
Zadanianaukowo-dydaktycznenawydziałachrealizowało35katedr,wśród
którychodpoczątkubyłaKatedraMineralogii.Obsadakadrowakatedrbyłaoparta
