Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
uwagęnasyndromatycznycharakterpopulizmu,wskazującynazłożonośćtego
zjawiska.Populizmjestdlaniegozarównosystememprzekonań,jakiruchem
opartymnazałożeniuomoralnejwyższościprostychludzi(ludu),stanowiących
większośćwspołeczeństwieiwiernychswejtradycji.Przekonanietakiepodziela
teżM.Canovan(2010a,s.65–66),zdaniemktórejpodejścieP.Wilesapozwala
uchwycićzróżnicowanieiwielośćpopulizmów.WPolscewśródzwolenników
pojmowaniapopulizmujakosyndromuwymienićnależyprzedewszystkim
JerzegoSzackiego(2003),którywskazujetakżenaswegorodzajunieuchronność
populistycznychrozwiązańwobliczuwyzwańwspółczesności(zob.teżPonczek
2006).
Właściwszezatemwydajesiępotraktowanieposzczególnychperspektywjako
komplementarnych–awięczjednejstronyuznanieznaczeniawymiarukomu-
nikacyjnego,zdrugiejzaśuwzględnieniewagiizróżnicowaniaaktorówpoli-
tycznych(populistycznych)orazzłożonychuwarunkowań,któreichkształtują4,
arównocześniepogodzeniesięztym,żemożliwajestzarównopopulistyczna
dyktatura,jakipopulistycznademokracja(Canovan2010a,s.66).Przyjmując
takiewłaśniestanowisko,autorkazdecydowała,żeprowadzącwywód,odwołasię
dokoncepcjiC.Muddego,którąsformułowałwprzywołanymjużtekściez2004r.
PopulistycznyZeitgeist(wyd.polskie2010),anastępnierozwinąłwksiążcedoty-
czącejgłównieprawicowegopopulizmu(Mudde2007a).PropozycjaC.Muddego,
nawiązującadoustaleńMichaelaFreedena,klasyfikującapopulizmjakoideologię
ocienkimrdzeniu,przezwyciężawpewnymstopniudylematyzwiązanezdefi-
niowaniempopulizmu,którewliteraturzeobecnesąodwieludekad,naco
wskazująmiędzyinnymiGuyHermet(2010,s.35):„Termin«populizm»jest
otyleniewygodny,żemożeodnosićsiędoprzeróżnychsytuacji–takróżnych,że
pojawiasięwątpliwość,czywogólemożnazdefiniowaćtozjawisko”,czyAnton
Pelinka:„Populizmmaniemałoźródeł”(Pelinka2010,s.18),którynadodatek
przewrotnietwierdzi,że„populizmniezawszejestpopulizmem”(Pelinka2010,
s.34).C.Mudde,wykluczającpopulizmzgrona„pełnychideologii”iwłączając
wjegozakreskwestiestylupolitycznego,przywództwaczymobilizacji(Mudde
iKaltwasser2017),wskazałnajegorelacyjnycharakteriniejakowpisałjego
„janusoweoblicze”(Kubiak2011)wistotępopulizmu,cojestważnezwłaszcza
wsytuacji,gdycorazczęściejwjednympaństwiefunkcjonująpopulistyczne
ugrupowaniazarównoprawicowe,jakilewicowe,czegoprzykłademjestrównież
Polska.
4WartowtymmiejscuprzywołaćwcześniejszytekstC.Muddego,wktórymproponujeon
wyjaśnianiezjawiskapopulizmu,odwołującsiędopojęciaramyteoretycznej,wwypadkuktórej
wyróżniatrzytypyidealnepopulizmu:polityczny,agrarnyigospodarczy,przyczymtenpierwszy
definiujejako„stylpolityczny”(wyd.pol.Mudde2007b,s.296–298).
