Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłarywalizacjiopotęgę:człowiek,państwo,strukturasystemumiędzynarodowego
27
zichwewnętrznejcharakterystyki.Wramachdrugiegopoziomuniemateorii,
którauznawałabycharakterpaństwazaniezmiennyiagresywny,dlategopróżnotu
szukaćprzedstawicieliteoriirealistycznej.Rozumieniepotęgiwramachdrugiego
poziomustosunkówmiędzynarodowychzostaniebliżejwyjaśnionewrozdziałach
niniejszejpracypoświęconychneoliberalizmowiimyśliwyrastającejzmarksizmu.
Wrozumieniutrzeciegopoziomustosunkówmiędzynarodowychdążeniedo
potęgiwynikazcharakterusystemumiędzynarodowego.Zachowaniepaństwnie
jestefektemichwewnętrznejcharakterystyki,jaktwierdząprzedstawicieledrugiego
poziomu,aleuwarunkowańśrodowiska,wjakimprzyszłopaństwomistnieć.Tośro-
dowisko,tosystemmiędzynarodowy,wktórympanujeanarchia,rozumiananie
jakochaos,alejakobrakwładzyzwierzchniej.Państwaostateczniezdanesąsame
nasiebie,niemogąliczyć,żejakikolwiekpodmiotzapewniimbezpieczeństwo.
Wtychokolicznościach,chcącprzetrwać,zmuszonesązadbaćsameosiebieizbu-
dowaćpotęgę,dziękiktórejbędąbezpiecznewwarunkachpanującejdookołary-
walizacjiibrakuinstancjizwierzchniej.Czołowymprzedstawicielemtrzeciego
poziomustosunkówmiędzynarodowychorazteoriineorealistycznejjestsam
KennethN.Waltz.
Cechącharakterystycznąneorealistówjestprzynależnośćdotrzeciegopoziomu
stosunkówmiędzynarodowych.Waltzjestniewątpliwiejednymznajważniejszych
badaczystosunkówmiędzynarodowych,wychowałwieluznamienitychuczniów,
ajegotwierdzeniazrewolucjonizowałysposóbmyśleniaożyciumiędzynarodowym.
Trudnobyłobywskazaćpracęzteoriistosunkówmiędzynarodowych,któranie
odnosisięaprobatywnielubpolemicznie,otwarcielubmilczącodopomysłutego
badacza.Krytykibywająbardzoemocjonalne,JosephS.NyezarzucaWaltzowi,
żepodciąłteoriistosunkówmiędzynarodowychskrzydła,ograniczyłkreatywność
wjejrozwojuiodpowiedzialnyjestzaliczącekilkadekadopóźnienieintelektual-
netejdziedziny.
13
Wartoprześledzićdyskusjęoźródłachrywalizacjiopotęgę,toczącąsięmiędzy
pesymistycznymiprzedstawicielamipierwszegopoziomustosunkówmiędzynaro-
dowych(klasycznirealiści)ireprezentantamitrzeciegopoziomu(neorealiści),jest
tobowiemjedenzważniejszychsporówwramachszerokorozumianegorealizmu.
2.1.Dążeniedopotęgijakodążenieczłowieka
Pierwszypoziomstosunkówmiędzynarodowychopisujedążeniedopotęgi
wstosunkachmiędzynarodowychjakoefektnaturyludzkiej,odzwierciedlenieżą-
dzywładzy,panowania,następstwotkwiącychwczłowiekuagresywnychinstynk-
tów,nawyków,alboteżludzkiejgłupoty.Inneprzyczynymającharakterpochodny
wobecpowodówtkwiącychwnaturzeludzkiej.ReinholdNiebuhr,jedenzpierw-
szychnowoczesnychrealistów,najwięcejpiszeonaturzeczłowieka,jakoprzy-
13
Poglądwygłoszonywrozmowiezautorką.
