Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Wstęp
prezentowanychprzezposzczególnychbadaczy,jakrównieżkreatorówire‑
alizatorówpolitykizagranicznej,podejśćbadawczych,mającnauwadze
główniepraktykępolitykizagranicznejpaństwistosunkówmiędzynarodo‑
wych,wkolejnychetapachrozwojustosunkówmiędzynarodowych,wraz
zintensyfikacjąprocesówwspółzależnościiglobalizacji,wpływśrodowiska
międzynarodowegonapolitykęzagranicznąposzczególnychpaństw,wtym
takżemocarstw,jestcorazwiększy.Generalnierzeczujmując,dlapaństw
małychiśrednichwpływuwarunkowańzewnętrznychnaichpolitykę
zagranicznąjestowielewiększyniżwprzypadkumocarstw.Przyczym
państwamałeiśrednieoddziaływująteżproporcjonalniesłabiejnakształto‑
wanetegośrodowiska.Dlategoumiejętne„wpisaniesię”tychpaństw,aściś-
lej—ichgruprządzących,zwłasnymiinteresamiicelamiwdominujące
tendencjewśrodowiskumiędzynarodowymzazwyczajzwiększaefektyw‑
nośćichpolitykizagranicznej.Jesttoistotneszczególnieztegopowodu,
żejednymznajważniejszychcelówpolitykizagranicznejdanychpaństw
jestdążeniedowywarciapożądanegowpływu,służacegorealizacjicelów
wytyczonychprzezbezpośrednichkreatorówirealizatorówtejpolityki,na
zachowaniainnychuczestnikówstosunkówmiędzynarodowych.
Jednymznajważniejszychuwarunkowańzewnętrznychocharakterze
obiektywnymsątrendyewolucjibliższegoidalszegodanemupaństwu
środowiskamiędzynarodowego.Cechącharakterystycznąewolucjiśrodowi‑
skamiędzynarodowegowostatnichlatachjestdużadynamikajegozmian.
NaprzełomiepierwszejidrugiejdekadyXXIwiekuzarównownajbliż‑
szymśrodowiskumiędzynarodowymPolski:subregionalnym(sąsiedzkim),
jakidalszym,regionalno-kontynentalnymiglobalnym,pojawiłosięwie‑
lenowychzjawisk,procesówitendencji,którewpłynęłynamodyfikację,
wmniejszymbądźwiększymstopniu,dotychczasowychcelówpolskiejpo‑
litykizagranicznejnagłównychkierunkachjejaktywności,zarównowwy‑
miarzewielostronnym,jakiwrelacjachbilateralnych.Donajważniejszych
nowych,bądźtylkosilniejszychwstosunkudookresuwcześniejszego,ten‑
dencjiwystępującychwśrodowiskumiędzynarodowymwwymiarzeglo‑
balnymnależyzaliczyć:osłabienieroliUSAnaareniemiędzynarodowej,
pomimoutrzymaniaprzeztopaństwopozycjijedynegosupermocarstwa,
orazwzmocnienieorientacjinawykształcaniesięukładuwielobiegunowe‑
go;światowykryzysfinansowyigospodarczy,któryrozpocząłsięwpoło‑
wie2008rokuwStanachZjednoczonychiwbardzokrótkimczasienabrał
charakteruglobalnego(kryzyspodważyłczywręczzanegowałpodstawowe
zasady,jakiewyznawalizwolennicyfundamentalizmuliberalnegowgo‑
spodarceorazwpływanaprzyspieszonąewolucjęukładusiłwsystemie
międzynarodowym);noweakcentywpolitycezagranicznejadministracji
B.Obamy,wtymnadanieprioryteturelacjomzpaństwamiAzjiWschod‑
niejiPołudniowo-Wschodniejizwiązaneztymmniejszezainteresowanie