Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dynamikazmianpolskiegospołeczeństwaobywatelskiego
Obywatelskośćtopostawa,dlaktórejcharakterystycznajestświa-
domośćprawiobowiązkówwobecwspólnoty.Innymisłowyjestto
Dprzeświadczenieoważnościpewnychwartości,inaczej«cnótoby-
watelskich»,takichjaknp.braterstwo,solidarność,akceptacjarów-
nościpraw,zaufanie,respektowaniedobrawspólnego,kooperacja,
przestrzeganiewspólnieustalonychreguł,podmiotowetraktowa-
niewspółobywateli.Kultywowaniecnótobywatelskichz«luźnej»
zbiorowościtworzywspólnotę,warunkująctymsamympojawienie
sięzachowańproobywatelskich”(Wnuk-Lipiński2005,s.105).
JakzauważaEdmundWnuk-Lipiński,podkonieclat80.XXw.,
kiedywPolscedokonywanotransformacjiustrojowej,naszago-
spodarkaztrudemspełniałapodstawowewymogieksploatacyj-
ne.WówczaswykształceniePolakówmierzonewspółczynnikami
skolaryzacjibyłozdecydowanieniższeaniżeliobecnie(ok.10%
w1990r.i40%w2011r.).Ponadtostandardżyciabyłwlatach
90.XXw.bardzoniski.Polskaprzez25latdźwigasięzupadku,
coprzejawiasięchociażbytakimiwskaźnikami,jakwzrostPKB,
bezpieczeństwoekonomiczneigospodarcze.Bezpieczeństwopol-
skichgranicpotwierdzaudziałwogólnopaństwowychsojuszach
międzynarodowych(UniaEuropejskaiSojuszPółnocnoatlantyc-
ki–NATO).OdczasuIRzeczypospolitejnaszkrajnieprzeży-
wałtakdługiegookresuspokojnego,niczymnieskrępowanego
rozwoju(Wnuk-Lipiński2014,s.9).Polskastajesiękrajemde-
mokratycznym,zwolnymrynkiemidecentralizacjąwładzy,staje
siępaństwemobywateliświadomychswoichprawipodmiotowo-
ści,jednaknależypodkreślić,żewpowszechnejświadomościdla
człowiekainteresującesąpoczątkowoniekwestiepolityczne,lecz
zaspokajaniapotrzebpodstawowych.
TeoretykspołeczeństwaobywatelskiegoGiovanniSartori
wymieniłnakartachdziełazatytułowanegoTeoriademokracji
jejnastępującerodzaje:demokracjabezpośrednia(samorządna),
demokracjaprzezreferendum(szczególnyprzypadekdemokracji
bezpośredniej),demokracjawyborcza,demokracjaprzedstawi-
cielska(pośrednia),którałączysięzwyborczą,orazdemokracja
partycypacyjna.Problematykademokracjipartycypacyjnejjest
rozwijanaikształtowanawświadomościnarodupolskiego.Idee
społeczeństwaobywatelskiego,demokracjipartycypacyjnejtraf-
15
