Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Powstaniedynastiiipoczątkipaństwa
33
wałposiadłościamiznaczniewiększymiodgospodarstwchłopskich.Niebyły
towielkielatyfundia,zaczęłysięjednakpowiększaćwrazzsukcesamiwo-
jennymi.Księciu,jakowodzowi,przypadałanajwiększazdobycz,przede
wszystkimzaśjeńcy.Częśćznichbyłazapewnesprzedawana,inninato-
miastosadzaniwnowychosadach.Ponieważwielkośćmajątkuziemskiego
zależałaodliczbypracującychwnimludzi,majątkiksięciarosłyznacznie
szybciejniżjakiekolwiekinne.WpoczątkachXIIw.,kiedymożliwesąjuż
szacunki,wmajątkachmożnychmogłopracowaćnajwyżejkilkudziesięciu
niewolnych.Wtymsamymczasieksiążętadysponowaliwielomasetkami
ludzitejkondycji.Dochodyzwłasnychmajątkówwcałościpozostawały
doksiążęcejdyspozycji,niemusiałsięonnimidzielićzpiastującymiurzędy
dostojnikami.
Wrazzrozwojemstrukturpaństwowychrosłyteżdochodypaństwa.
Stopniowobyłyzwiększanepowinnościchłopskie,wprowadzanoróżneopła-
ty.Niektórepowinnościzczasemzamienianonadaniny.Nieznamyjed-
nakchronologiitychprocesów,zapewnewiększośćznichmiałamiejsce
wczasachpóźniejszychniżobecnieomawiane.Zapewneteżbardzopręd-
kozaczęłodochodzićdoróżnicowaniadaninispecjalizacjiniektórychgrup
chłopów.
Daninychłopskiezaspokajałyzapotrzebowanienażywność,nadobra,
jakiemożnabyłouzyskaćwlesie,naniektórewyrobyrzemiosła;dziękiobo-
wiązkowymposługommogłybyćwznoszonegrody.Jednakwymaganiapań-
stwaijegoelitbyływiększe.
Abypaństwomogłofunkcjonować,niezbędnebyłosrebro.Tylkoono
umożliwiałozakupzagranicąprzedmiotówluksusowych,dobrejbroni,tylko
zasrebromożnabyłowykupićzniewoliwybitnychjeńców.Zczasem,gdy
zostałynawiązanekontaktyzagraniczne,kruszecumożliwiałprowadzeniepo-
lityki.Srebrodawaławojna,jednakłupyniemogłyzaspokoićzapotrzebowa-
nia.Srebromogłonapływaćszerszymstrumieniemtylkodziękiwłączeniusię
whandelmiędzynarodowy.Jakjużbyłamowa,pierwszekontaktyzostałyna-
wiązanejeszczewczasachplemiennych,zchwiląrozpoczęciasprzedażynie-
wolników.Państwomogłojednakzaoferowaćznaczniebogatszyzestawdóbr
dosprzedania.Pozaniewolnikami,którycheksportnapewnosięzmniejszył
wrazzmożliwościąinnegoichwykorzystania,towaramieksportowymistały
sięfutrazwierzęce,wśródktórychszczególnąrolęzaczęłyodgrywaćskórki
bobrów.Innymtowaremposzukiwanymprzezkupcówbyłmałyowadzwany
czerwcem.Zjegopancerzykawytwarzanoposzukiwanywśredniowieczupur-
purowybarwnik.Towarytebyłyoddawaneprzezludnośćwramachdanin.
Funkcjonariuszepaństwagromadzilitakdużeichilości,żekupcomopłacało
sięjużponieprzyjeżdżać.
Dużepowiększeniezasobówskarbunastąpiłodziękiopanowaniumię-
dzynarodowychszlakówhandlowych.Wrazzpowstaniempolańskiegoośrod-
