Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BożenaWitosz
UniwersytetŚląski
Czypotrzebnenamtypologiedyskursu?
Klimatponowoczesności,wktórejobwieszczonodominacjępraktykinad
teorią,niesprzyjapodejmowaniunowychdziałańsystematyzacyjnych,arówno-
cześniezastanemodeleklasyfikacjindyskursowegoświata”poddajesięostremu
osądowi,który,wskrajnejwersji,kończysiępropozycjąodrzuceniawszelkich
próbstratyfikacji.Konstruowanemodelewkonfrontacjizespołecznąpraktyką,
zdaniemichkrytyków,odsłaniająsweniedostatki:schematyczność,niekom-
pletność,niedokładność,cosprowadzićmożnadoogólnejformuływyrażającej
bezradnośćmyśleniateoretycznegowobecfenomenówrzeczywistości.
Uznającbezdyskusyjnośćsądu,żeświatrealnyjestowielebardziejskom-
plikowany,różnorodny,dynamicznyiprzeztoniestabilny,niżprojektujątojego
nawetnajbardziejmisternieskrojoneidealizacje,zamierzambronićpotrzeby
teoretycznychdążeńporządkujących.Ichprzeciwnicyzdająsięzapominać,
żewszelkiemodelestratyfikacyjnenietyleporządkująotaczającąnasrzeczy-
wistość,ilenaszeoniejmyślenie,nasząwiedzęootaczającymnasświecie,
dostarczającnamniezbędnychraminterpretacyjnych.Zatempowtórzę,typo-
logiedyskursuchcętraktowaćjakonarzędzierozumieniarzeczywistościko-
munikacyjnejprzezkonstruowaniejejobrazu,aniejakoodsłanianieporządku
zastanego,tego,którywświecierealnymjużjakobyistnieje.Takpomyślana
systematyzacjafunkcjonowałabyjakopojęciowamapa,ułatwiającaporuszanie
sięwgąszczuproblematykizwiązanejzinteresującąnaskategorią,cowydaje
siękoniecznością,zwłaszczawdobiewspółczesnej,gdykoncentrowaniesięna
oglądziekonkretnychzachowańkomunikacyjnychdoprowadziłodopluralizacji
perspektywichinterpretacji.
Przyjmującwięcwszelkieograniczeniaschematówporządkowaniakatego-
riinieostrych(adotakichbezwątpienianależydyskurs),zwrócęuwagęna
istotne,wmoimprzekonaniu,walorymodelutypologii,któranieroszczącsobie
pretensjidokompletności,posługujesięotwartąlistąróżnorodnychkryteriów
podziału.Przypomnę,żenajczęściejstosowaneto:kryteriuminstytucjonal-
