Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Działaniesąduzurzęduwprocesiecywilnym-analizapojęcia
pierwszymprzypadkurozróżniaczynnościpojedynczeorazczynnościzło-
żone.Ważniejszejednakznaczeniemazaproponowanypodziałczynności
procesowychzewzględunastrukturęjakościową.Możnabowiemrozróżnić
czynności,któreobracająsięwsferzeprzemiannaturyfaktycznejiwtedy
mówisięonichjakootzw.zabiegach(operacjach)procesowych(np.dopro-
wadzenieświadka,doręczeniepismaprocesowego)lubteżoczynnościach
naturypsychicznejmającychnaceluodebraniepewnychwrażeń,bądź
przekazanieichinnejosobie(np.oświadczeniawiedzylubwolistron,sądu
lubinnegopodmiotuuczestniczącegowprocesie–świadka,biegłego)63.
PrzedstawioneprzezM.Waligórskiegopodziałyczynnościproce-
sowychmająbardzodużywalorpoznawczy,choćzapewnewznacznie
mniejszymstopniuznajdująonezastosowaniewpraktyce.Istotnejest
zwrócenieuwaginafakt,żeautortenprzyjmujewzasadzienieograni-
czenieszerokie–odstronypodmiotowej–pojęcieczynnościprocesowej
uznając,żeczynnościtakiejmożedokonaćrównieżosobatrzecia,jeślinp.
składadokumentwsądzie.Ponadtoważnejestumiejscowieniepunktu
ciężkościwdefinicjitegopojęcianakategoriiceluiskutku,którydana
czynnośćwywołujelubteżmawywołać.Jednocześnieautortenwskazu-
jenazupełnienowąokoliczność,którejprzyrozważaniachnadpojęciem
czynnościprocesowychniebranodotychczaspoduwagę,amianowicie
kwestięroliinicjatywypodmiotuwdokonaniuczynnościprocesowejoraz
skutecznościczynnościprocesowej.Kwestiatabędzieniezwyklepomocna
przyanalizowaniuwdalszejczęściczynnościprocesowychsądupodejmo-
wanychzurzędu.
KrótkądefinicjęczynnościprocesowejpodajeW.Miszewskiprzyj-
mując,żeUjestniąkażdaczynnośćprzewidzianawustawiepodejmowana
przezsądluborgansądowy,alboprzezuczestnikówpostępowaniacelem
wszczęcia,przeprowadzeniaizakończeniaprocesu”64.Jakwidać,definicja
tajestzbliżonadodefinicjiA.Pastuszki,ztym,żezaliczawyraźniedopo-
jęciaczynnościprocesowej65takżeczynnościsąduiorganówprocesowych,
63
OpróczwskazanychturodzajówczynnościprocesowychM.Waligórskiwskazujerównież
naczynnościprocesoweprawotwórcze(np.zawarcieumowyprorogacyjnej)orazumarzającepra-
wo(np.biernezachowaniesięstronyprzezcoupłynietermindowniesieniaśrodkazaskarżenie).
Wyróżniateżczynnościprocesowewpostacitzw.porozumieńosóbwystępującychwprocesie
(np.oznaczeniesposobupostępowaniaprzedsądempolubownym).Por.M.Waligórski,Proces...,
s.562oraz568–569.
64
W.Miszewski,Procescywilnywzarysie.Częśćpierwsza,Warszawa-Łódź1946,s.56.
65
AutorzamienniezpojęciemUczynnośćprocesowa”posługujesiętakżeokreśleniemUakt
procesowy”(por.W.Miszewski,Proces...,s.56).
34
