Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
znowoczesnością.TeprzykładytoaustralijscyAborygeni,MelanezyjczycyzPapui-
-NowejGwineioraznowozelandzcyMaorysi.Każdyzewskazanychmodelietnicz-
nychodpowiedzinakryzystożsamościodbijasięwyraźnienasposobiewychowa-
niamłodzieży.
WAustraliiautochtonicznakulturaAborygenówzostałaparexcellencezmiaż-
dżonaprzezcywilizację.Dzisiajdopierozwielkimtrudemodbudowująsięresztki
tejrozbitejwspólnoty,aspirującejdomianawspółobywatelirepublikiipaństwa
związkowegobrytyjskiejCommonwealth.Rozbudowaneisprawdzonewdziałaniu
strukturytegopaństwapomagająAborygenomwsamoorganizacji,leczjednocze-
śnie,chcącniechcąc,spychająnamarginesspołeczeństwa.Wdodatkudużyroz-
ziewpomiędzystanemzamożnościiedukacjiwzględembiałejspołeczności,mimo
dobrychchęcikilkupokoleńreformatorów,nadallokujeaustralijskichautochtonów
napozycjigrupyfaktyczniedyskryminowanej.
WPapui-NowejGwineimamyniejakosytuacjęodwrotną.Melanezyjscyauto-
chtoniformalnieprzejęlitamwładzę,alewsytuacjiprzeskoku-wciągudwóch
czytrzechpokoleń-zeszczeblaspołecznościepokikamiennejnapoziomjedynych
gospodarzywielkiego,samodzielnegopaństwaniesądziśwstanieudźwignąćroli,
jakąprzyznałaimhistoria.Dostaliwręceskomplikowanenarzędzie,jakimjest
państwo,jednakniktimniewręczyłinstrukcjiobsługi.Wrezultaciedużaczęść
społeczeństwaPapui-NowejGwineiżyjewniemniejszejopresji(materialnejipsy-
chicznej)niżaustralijscyAborygeni.
OstatnimprzykłademjestNowaZelandia,gdzieMaorysi,podługimikrwawym
oporze,spadłszydorzędumniejszościipariasówwewłasnymkraju,potrafiliodbić
sięoddna-dziśsąpełnoprawnymiobywatelamiwspólnegopaństwa,cowięcej,są
traktowanijaknsólziemi”:ichobecnośćnowozelandzkiespołeczeństwo,składa-
jącesięwwiększejczęścizludnościbiałej,uważazaważnyinieusuwalnyskładnik
kształtującejsięnowozelandzkiejtożsamości.
Droga,jakąobecnieprzechodząMaorysi,stanowi,wmojejopinii,jedynywogól-
nooceanicznejskaliprzykładudanegowłączeniastarejkulturyetnicznejdowarun-
kówobywatelskiegowspółistnieniawrelatywniemłodympaństwie,modelowanym
wedługstandardówcywilizacjizachodniej.
Zapodobniewyjątkowyprzykładuznajęmaoryskimodelwychowaniadzieci
imłodzieży,realizowanywszkołachkurakaupapa.Wmoimprzekonaniuzbież-
nośćdziecięcejlogikigryizabawy-aprzecieżprogramkurakaupapajestwdużej
mierzewłaśniegrąizabawą-znpoważnym”życiemdorosłychniejestprzypad-
kowa.Zwracająnaniąuwagęnajwybitniejsiantropolodzy,począwszyodJohana
HuizingipoPierre’aBourdieu.Maoryskiprogramedukacjipoprzezzabawę,stwo-
rzony(cowartopodkreślić)przezsamychMaorysów,jestwpewnejmierzeefektem
ewolucjisamoświadomościtejgrupyetnicznej,aszczególniejejelit.Jednak,będąc
tejewolucjiskutkiem,maoryskiprogramedukacjistajesięrównieżjejprzyczyną-
wprowadzającdodorosłegożyciakolejnerocznikimaoryskiejmłodzieży.
Dlaporównaniaskupiłemsięnaopisiezabawwłaściwychdlaautochtonicz-
nychspołecznościdzisiejszejAustraliiorazmieszkańcówPapui-NowejGwinei.
