Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia

Agnieszka Kordek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-01-22532-2

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

624

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

. Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia. Red. Kordek, Agnieszka . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022, 624 s. ISBN 978-83-01-22532-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A2 Kordek, A.

T1 Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia

PB PZWL Wydawnictwo Lekarskie

PP Warszawa

YR 2022

SN 978-83-01-22532-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 273442, author = "", editor = "Kordek, Agnieszka", title = "Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia", publisher = "PZWL Wydawnictwo Lekarskie", year = "2022", address = "Warszawa", isbn = "978-83-01-22532-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU -

ED - Kordek, Agnieszka

TI - Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia

PB - PZWL Wydawnictwo Lekarskie

CY - Warszawa

PY - 2022

SN - 978-83-01-22532-2

ER -

Netografia (standard APA):

. Red. Kordek, Agnieszka. Dziecko przedwcześnie urodzone. Pierwsze lata życia [baza danych online] Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2022 [dostęp: 17 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dziecko-przedwczesnie-urodzone-pierwsze-lata-zycia-agnieszka-kordek-273442.

Wcześniak to dziecko urodzone przedwcześnie - między 22. a 37. tygodniem ciąży. Jest to bardzo różnorodna grupa dzieci, obejmująca zarówno te, które są skrajnie niedojrzałe i trudne do utrzymania przy życiu, jak i te, które rodzą się blisko termin...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-01-22532-2

DOI:

Wydawnictwo:

PZWL Wydawnictwo Lekarskie

Rok wydania:

2022

Liczba stron:

624

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Przedmowa20
Wykaz skrótów22
1. Organizacja opieki nad noworodkiem w Polsce Ewa Helwich 28
1.1. Jak powstał system trójstopniowej opieki perinatalnej – rys historyczny28
1.2. Epidemiologia przedwczesnych urodzeń29
1.3. Noworodki urodzone na granicy zdolności do życia32
1.4. Umieralność noworodków32
1.5. Istotne zmiany w postępowaniu okołoporodowym, które wpłynęły na poprawę przeżywalności dzieci z bardzo małą urodzeniową masą ciała (VLBW) i skrajnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW)34
1.6. Wnioski wynikające z analiz perinatalnych37
1.7. Kryteria oceny jakości opieki okołoporodowej37
1.8. Co wpływa na rozwój dzieci skrajnie niedojrzałych przy urodzeniu38
1.9. Kryteria oceny opieki rozwojowej40
1.10. Opieka rozwojowa nad dziećmi urodzonymi znacznie przedwcześnie41
Piśmiennictwo44
2. Koalicja dla Wcześniaka Maria Katarzyna Borszewska-Kornacka, Elżbieta Brzozowska 48
2.1. Problemy rodziców wcześniaków48
2.2. Raport European Foundation for the Care of Newborn Infants (EFCNI)49
2.3. Programy edukacyjne dla rodziców wcześniaków50
2.4. Działalność Fundacji Koalicja dla Wcześniaka54
2.4.1. Cele Fundacji54
2.4.2. Materiały Fundacji57
2.4.3. Partnerzy Fundacji59
2.4.4. Osiągnięcia Fundacji w dialogu z Ministerstwem Zdrowia61
Piśmiennictwo zalecane62
3. Układ oddechowy u dziecka urodzonego przedwcześnie Wojciech Feleszko 64
3.1. Dojrzewanie układu oddechowego64
3.2. Fizjologia oddychania u noworodków65
3.3. Wczesne postnatalne konsekwencje oddechowe przedwczesnego porodu66
3.3.1. Zespół zaburzeń oddychania (RDS)67
3.3.2. Indukcja dojrzewania płuc u wcześniaków70
3.3.3. Dysplazja oskrzelowo-płucna (BPD) i przewlekła choroba płuc (CLD)71
3.3.4. Zakażenie oddechowym wirusem syncytialnym (RSV) – zapalenie oskrzelików77
Piśmiennictwo82
4. Późne problemy kardiologiczne u dzieci urodzonych przedwcześnie Anna Migdał, Maria Miszczak-Knecht84
4.1. Wprowadzenie84
4.2. Nadciśnienie płucne związane z dysplazją oskrzelowo-płucną (BPD-PH)85
4.2.1. Definicja86
4.2.2. Patomechanizm i czynniki wpływające na rozwój choroby86
4.2.3. Diagnostyka i rozpoznanie86
4.2.4. Leczenie88
4.2.5. Rokowanie91
4.2.6. Opieka ambulatoryjna nad dzieckiem z BPD-PH91
Piśmiennictwo92
5. Problemy neurologiczne u dziecka urodzonego przedwcześnie Anetta Jeziorek, Elżbieta Stawicka, Krystyna Szymańska 96
5.1. Rozwój ośrodkowego układu nerwowego96
5.1.1. Etap I – neurulacja97
5.1.2. Etap II – rozwój i podział przodomózgowia100
5.1.3. Etap III – proliferacja neuronalna103
5.1.4. Etap IV – migracja106
5.1.5. Etap V – organizacja108
5.1.6. Rozwój móżdżku110
5.2. Uszkodzenia układu nerwowego związane z wcześniactwem112
5.2.1. Spektrum uszkodzenia istoty białej114
5.2.2. Krwawienie około-dokomorowe (PV-IVH)121
5.3. Strategie terapeutyczne127
5.4. Rola badań neuroobrazowych128
5.5. Badanie neurologiczne noworodka z uwzględnieniem odmienności związanych ze wcześniactwem137
5.5.1. Wprowadzenie137
5.5.2. Ocena ogólna138
5.5.3. Ocena ułożenia139
5.5.4. Ocena motoryki spontanicznej140
5.5.5. Szczegółowe badanie głowy141
5.5.6. Ocena napięcia mięśniowego tułowia146
5.5.7. Ocena napięcia mięśniowego kończyn147
5.5.8. Ocena odruchów ścięgnistych i okostnowych147
5.5.9. Ocena odruchów noworodkowych148
5.5.10. Ocena świadomości149
5.6. Odległe w czasie następstwa uszkodzenia układu nerwowego u wcześniaka150
5.6.1. Zaburzenia ruchu i postawy152
5.6.2. Objawy pozamotoryczne153
5.6.3. Deficyty uwagi i zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD)155
5.6.4. Zaburzenia funkcji społecznych – całościowe zaburzenia rozwoju156
5.6.5. Zaburzenia rozwoju mowy156
5.6.6. Padaczka156
5.7. Podsumowanie157
Piśmiennictwo158
6. Drgawki noworodkowe (napady padaczkowe) oraz rola badań EEG i aEEG w ich wykrywaniu i prognozowaniu ogólnego stanu noworodka Hanna Podraza162
6.1. Napady padaczkowe w okresie noworodkowym – definicja i klasyfikacja162
6.2. Wskaźnik obciążenia napadami166
6.3. Przyczyny napadów167
6.4. Przyczyny napadów u wcześniaków i noworodków donoszonych w kontekście czasu ich wystąpienia167
6.5. Strategie postępowania169
6.6. Specyfika napadów u wcześniaków169
6.7. Rokowanie170
6.8. Bioelektryczna aktywność mózgu170
6.9. Definicja napadu noworodkowego w aspekcie elektroencefalograficznym171
6.10. Rola badań EEG u noworodka172
6.11. Zespoły padaczkowe z początkiem w okresie noworodkowym173
6.12. Nieprawidłowy zapis EEG w zależności od etiologii175
6.13. Wzorce EEG w noworodkowych napadach i padaczkach176
6.14. Zastosowanie badania aEEG176
6.15. Perspektywy na przyszłość178
Piśmiennictwo178
7. Długofalowe nefrologiczne konsekwencje wcześniactwa Marcin Tkaczyk 182
7.1. Wprowadzenie182
7.2. Dlaczego wcześniactwo może niekorzystnie wpływać na układ moczowy184
7.3. Przewlekła choroba nerek185
7.4. Wady wrodzone układu moczowego i nawrotowe zakażenia układu moczowego188
7.5. Nadciśnienie tętnicze189
7.6. Wapnica nerek (nefrokalcynoza)190
7.7. Wskazówki kliniczne dla osób zajmujących się monitorowaniem rozwoju dzieci przedwcześnie urodzonych192
7.8. Podsumowanie193
Piśmiennictwo194
8. Metabolizm kostny i zaburzenia gospodarki wapniowo- -fosforanowej u dzieci urodzonych przedwcześnie Justyna Czech-Kowalska196
8.1. Wprowadzenie196
8.2. Osteopenia wcześniaków196
8.3. Wielkość ciemiączka202
8.4. Rozmiękanie potylicy204
8.5. Suplementacja witaminą D204
Piśmiennictwo207
9. Zaburzenia hematologiczne i hemostaza u dziecka urodzonego przedwcześnie Tomasz Ociepa, Tomasz Urasiński210
9.1 Zaburzenia hematologiczne u dziecka urodzonego przedwcześnie210
9.1.1. Wprowadzenie210
9.1.2. Niedokrwistość wcześniaków211
Piśmiennictwo224
9.2. Hemostaza u noworodka i dziecka urodzonego przedwcześnie226
9.2.1. Wprowadzenie226
9.2.2. Zakrzepica u dziecka urodzonego przedwcześnie232
9.2.3. Krwawienia i inne objawy skazy krwotocznej u dziecka urodzonego przedwcześnie239
9.2.4. Niedobór witaminy K241
9.2.5. Wrodzone niedobory osoczowych czynników krzepnięcia243
9.2.6. Małopłytkowości i zaburzenia funkcji płytek247
Piśmiennictwo253
10. Opieka endokrynologiczna nad dzieckiem urodzonym przedwcześnie w pierwszych latach życia Aleksandra Antosz, Karolina Skrzyńska, Izabela Michałus, Aneta Gawlik 258
10.1. Wprowadzenie258
10.2. Zaburzenia funkcji tarczycy u wcześniaków259
10.2.1. Wstęp259
10.2.2. Fizjologia tarczycy w okresie płodowym259
10.2.3. Fizjologia tarczycy u wcześniaków261
10.2.4. Przejściowa hipotyroksynemia związana z wcześniactwem (THOP)264
10.2.5. Opóźniony wzrost stężenia TSH mimo niskiego stężenia T4/fT4265
10.2.6. Przejściowa hipertyreotropinemia267
10.2.7. Zespół niskiego T3267
Piśmiennictwo zalecane268
10.3. SGA/IUGR269
10.3.1. Definicje269
10.3.2. Konsekwencje270
Piśmiennictwo zalecane272
10.4. Trzustka273
10.4.1. Metabolizm glukozy u wcześniaków273
10.4.2. Hipoglikemia274
Piśmiennictwo zalecane278
10.4.3. Hiperglikemia278
10.5. Nadnercza281
Piśmiennictwo zalecane281
10.5.1. Poporodowa funkcja nadnerczy283
10.6. Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej u dziecka urodzonego przedwcześnie284
Piśmiennictwo zalecane284
10.6.1. Zaburzenia przemiany wapnia286
10.6.2. Zaburzenia przemiany fosforanów288
10.6.3. Choroba metaboliczna kości wcześniaków289
10.6.4. Witamina D294
Piśmiennictwo zalecane295
10.7. Zróżnicowany rozwój płciowy296
10.7.1. Definicja296
10.7.2. Klasyfikacja296
10.7.3. Objawy i ocena kliniczna noworodka297
10.7.4. Diagnostyka noworodka299
10.7.5. Wrodzony przerost nadnerczy301
10.7.6. Niezstąpienie jąder303
Piśmiennictwo zalecane304
10.7.7. Podsumowanie304
11. Niedobór masy ciała i wzrostu u dzieci urodzonych przedwcześnie Przemko Kwinta306
11.1. Wprowadzenie306
11.2. Definicje ważniejszych pojęć stosowanych w ocenie rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie307
11.3. Czynniki modyfikujące wzrastanie noworodka urodzonego przedwcześnie308
11.4. Pourodzeniowe zahamowanie wzrastania noworodka (EUGR)309
11.5. Ocena wzrastania noworodka urodzonego przedwcześnie310
11.6. Rozwój somatyczny w pierwszych latach życia312
11.7. Żywienie noworodków urodzonych przedwcześnie po wypisie z oddziału noworodkowego313
11.7.1. Noworodki z grupy małego ryzyka rozwoju zaburzeń wzrastania313
11.7.2. Noworodki z grupy umiarkowanego ryzyka rozwoju problemów żywieniowych314
11.7.3. Noworodki z grupy wysokiego ryzyka rozwoju problemów żywieniowych315
11.7.4. Wprowadzanie pokarmów stałych317
11.7.5. Problemy z karmieniem318
11.7.6. Refluks żołądkowo-przełykowy319
11.7.7. Zaparcia320
11.8. Podsumowanie321
Piśmiennictwo322
12. Immunizacja czynna i bierna u wcześniaków Beata Pawlus, Aneta Nitsch-Osuch 326
12.1. Wprowadzenie326
12.2. Tworzenie Programu Szczepień Ochronnych327
12.3. Szczepienia ochronne u noworodków328
12.4. Szczepienia ochronne u wcześniaków330
12.5. Szczepienie przeciw krztuścowi, błonicy i tężcowi332
12.6. Szczepienie przeciw zakażeniom wywołanym przez Streptococcus pneumoniae333
12.7. Szczepienie przeciw rotawirusom334
12.8. Szczepienia zalecane335
12.9. Tworzenie indywidualnego planu szczepień337
12.10. Redukcja bólu związanego ze szczepieniem339
12.11. Strategia kokonowa szczepień jako element zapobiegania chorobom zakaźnym340
12.12. Szczepienia wcześniaków w kolejnych latach życia342
12.13. Profilaktyka zakażeń RSV u wcześniaków344
12.14. Problemy z realizacją szczepień ochronnych na oddziałach neonatologicznych347
12.15. Jak rozmawiać z rodzicami o szczepieniach ochronnych?351
12.16. Najważniejsze informacje dla rodziców – przykłady pytań i odpowiedzi353
12.16.1. Szczepienie przeciw WZW typu B354
12.16.2. Szczepienie przeciw gruźlicy (BCG)356
12.17. Kwestie etyczne oraz edukacja zdrowotna z nimi związana360
Piśmiennictwo362
13. Zaburzenia psychiczne u dzieci urodzonych przedwcześnie Daria Janowska364
13.1. Wprowadzenie364
13.2. Klasyfikacja DC:0–5™365
13.3. Ocena kliniczna w okresie niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa365
13.4. Zaburzenia przywiązania367
13.5. Zaburzenia przetwarzania sensorycznego375
13.5.1. Zaburzenie związane z nadreaktywnością sensoryczną376
13.5.2. Zaburzenie związane z obniżoną reaktywnością sensoryczną379
13.5.3. Inne zaburzenie przetwarzania sensorycznego379
13.6. Zaburzenia snu, odżywiania i płaczu380
13.6.1. Zaburzenia snu381
13.6.2. Zaburzenia odżywiania w okresie niemowlęctwa/wczesnego dzieciństwa386
13.6.3. Zaburzenie płaczu w okresie niemowlęctwa/ wczesnego dzieciństwa392
13.7. Zaburzenia neurorozwojowe393
13.7.1. Opóźnienie rozwoju psychoruchowego394
13.7.2. Zaburzenia rozwoju mowy397
13.7.3. Rozwojowe zaburzenie koordynacji400
13.7.4. Zaburzenie ze spektrum autyzmu402
13.7.5. Zaburzenie z deficytem uwagi i nadaktywnością (zespół nadpobudliwości psychoruchowej) (ADHD)409
13.7.6. Specyficzne zaburzenie uczenia się414
13.8. Zaburzenia emocjonalne i zaburzenia zachowania415
13.9. Podsumowanie416
Piśmiennictwo zalecane416
14. Późne zmiany w narządzie wzroku u dzieci urodzonych przedwcześnie Marek Prost 420
14.1. Wprowadzenie420
14.2. Zmiany w narządzie wzroku u dzieci urodzonych przedwcześnie, u których nie rozwinęła się retinopatia wcześniaków421
14.3. Zmiany w narządzie wzroku u dzieci, u których rozwinęła się retinopatia wcześniaków425
14.3.1. Zmiany w narządzie wzroku u dzieci z retinopatią, u których doszło do samoistnej regresji zmian425
14.3.2. Zmiany w narządzie wzroku u dzieci z retinopatią, u których doszło do regresji zmian w siatkówce po leczeniu426
14.3.3. Zmiany w narządzie wzroku u wcześniaków, u których nie doszło do regresji retinopatii430
14.4. Badanie okulistyczne wcześniaków po 1. roku życia434
Piśmiennictwo434
15. Problemy laryngologiczne u dzieci urodzonych przedwcześnie Lidia Zawadzka-Głos 436
15.1. Problemy oddechowe i fonacyjne436
15.1.1. Przyczyny niedrożności nosa i nosogardła436
15.1.2. Stridor krtaniowy442
15.1.3. Afonia i chrypka447
15.1.4. Powikłania pointubacyjne w obrębie nosa i krtani448
15.2. Problemy otologiczne451
15.2.1. Niedosłuch wrodzony451
15.2.2. Program badań przesiewowych słuchu u noworodków452
15.3. Laryngologiczne przyczyny problemów żywieniowych457
15.3.1. Wady jamy ustnej i gardła458
15.3.2. Wady krtani i tchawicy – rozszczepy i przetoki459
Piśmiennictwo460
16. Problemy związane z jamą ustną i zgryzem u dzieci urodzonych przedwcześnie Joanna Janiszewska-Olszowska, Maciej Jedliński, Marta Mazur 462
16.1. Wprowadzenie462
16.2. Morfologia podniebienia462
16.3. Wady zgryzu463
16.4. Zaburzenia mineralizacji szkliwa465
16.5. Próchnica zębów468
16.6. Rozwój zawiązków zębów i wyrzynanie się zębów470
Piśmiennictwo471
17. Problemy logopedyczne u dzieci urodzonych przedwcześnie Anna Balicka 474
17.1. Wprowadzenie474
17.2. Zaburzenia karmienia wieku dziecięcego475
17.3. Rozwój mowy u dzieci urodzonych przedwcześnie477
17.2.1. Objawy pediatrycznych zaburzeń karmienia477
17.4. Rozwój funkcji pokarmowych u dziecka478
17.5. Rozwój umiejętności komunikacyjnych u dziecka481
Piśmiennictwo484
Piśmiennictwo uzupełniające484
18. Fizjoterapia wcześniaka Aleksandra Pawlikowska-Rachwalska486
18.1. Wprowadzenie486
18.2. Ocena stanu niemowlęcia487
18.2.1. Obserwacja motoryki spontanicznej niemowlęcia w leżeniu na brzuchu i na plecach488
18.2.2. Ocena siedmiu wystandaryzowanych reakcji ułożeniowych489
18.2.3. Ocena wybranych odruchów490
18.3. Trójetapowy system opieki rozwojowej i wspierania rozwoju dziecka492
18.4. Skale oceny poziomu i jakości rozwoju motorycznego494
18.4.1. Ocena globalnych wzorców ruchowych (GMA)494
18.5. Opieka nad wcześniakiem496
18.4.2. Test do oceny rozwoju psychoruchowego niemowląt (TIMP)496
Piśmiennictwo498
19. Rola i zadania lekarza w komunikacji lekarz–pacjent rozszerzony Beata Pawlus, Elżbieta Rechnio-Nowakowska500
19.1. Komunikacja lekarz–pacjent rozszerzony okiem neonatologa500
19.2. Komunikacja lekarz–pacjent rozszerzony okiem psychologa506
19.2.1. Lekarz506
19.2.2. Wcześniak510
19.2.3. Mama wcześniaka511
19.2.4. Tata wcześniaka515
19.3. Podsumowanie518
Piśmiennictwo518
20. Opieka nad wcześniakiem w poradni patologii noworodka z uwzględnieniem opieki chirurgicznej Kalina Plutowska-Hoffmann, Dominika Krakowczyk, Tomasz Koszutski, Iwona Maruniak-Chudek 520
20.1. Wprowadzenie520
20.2. Modele opieki ambulatoryjnej nad wcześniakiem520
20.2.1. Poradnie neonatologiczne (poradnie patologii noworodka)521
20.2.2. Dziecięca opieka koordynowana521
20.2.3. Inne metody opieki522
20.3. Przygotowanie do wypisu523
20.4. Poradnia patologii noworodka525
20.4.1. Przygotowanie do przyjęcia pacjenta525
20.4.2. Interwały wizyt526
20.4.3. Pierwsza wizyta526
20.4.4. Kolejne wizyty – choroby nagłe528
20.4.5. Planowe wizyty konsultacyjne529
20.4.6. Inne tematy poruszane w poradni patologii noworodka538
20.4.7. Problemy z opieką543
20.4.8. Współpraca ze specjalistami545
20.4.10. Opieka chirurgiczna po wypisie z oddziału intensywnej terapii noworodka546
20.4.9. Współpraca z pediatrą POZ546
Piśmiennictwo565
21. Ośrodek wczesnej interwencji Zofia Pakuła, Dorota Szumbarska566
21.1. Wprowadzenie566
21.2. Plany i rzeczywistość566
21.3. Podstawowe potrzeby567
21.4. Trudny początek567
21.5. Potrzeba interdyscyplinarnego wsparcia569
21.6. Pomoc rodzinie to pomoc dziecku570
21.7. Ośrodek wczesnej interwencji571
21.7.1. Warunki współpracy573
21.7.2. Prawa pacjenta573
21.7.3. Oferta terapeutyczna ośrodka wczesnej interwencji574
21.7.4. Kompleksowa diagnoza577
21.7.5. Integracja sensoryczna586
21.7.6. Wideotrening komunikacji (VIT)587
21.7.7. Rola zabawy w psychoruchowym rozwoju dziecka588
21.7.8. Współpraca zespołu593
Piśmiennictwo594
22. Opieka nad wcześniakiem w hospicjum domowym dla dzieci Agnieszka Jalowska, Robert Śmigiel 596
22.1. Wprowadzenie596
22.1.1. Definicje596
22.1.2. Które noworodki mogą skorzystać z opieki hospicjum597
22.2. Formy organizacyjne opieki paliatywnej nad noworodkiem i wcześniakiem w Polsce598
22.3. Zasady opieki wielokierunkowej w hospicjum599
22.4. Kwalifikacja wcześniaka do opieki paliatywnej i rola neonatologa w przekazaniu pacjenta pod opiekę hospicjum dziecięcego600
Piśmiennictwo601
23. Podsumowanie – wcześniak to pacjent wyjątkowy Agnieszka Kordek602
Piśmiennictwo610
Skorowidz612