Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
Wstęp
charakteryzującymdotychczasowąhistoriografięjesttendencjadowykorzy-
stywaniaźródełtylkojednej,polskiejbądźamerykańskiejproweniencjioraz
brakznajomościlokalnejspecyfikianalizowanychzjawisk15.
Najstarszeopracowaniaopisująceamerykańskiedziałaniapomocowe
wIIRPiszerzejwEuropieŚrodkowo-Wschodniejpowstawaływniedłu-
gimokresieodzakończeniaakcjiratunkowych.Książki,częstopisaneprzez
uczestnikówdziałańhumanitarnych,nierazidealizująopisywanepostaci
izjawiska,dostarczającjednocześniebogategomateriałufaktograficznego16.
Zdzisiejszejperspektywystanowiąoneźródłahistoryczne,jednocześnie
jednakreprezentująpierwsząfalęamerykańskiejhistoriografiinatemathu-
manitaryzmupoIwojnieświatowej.
Wschodnio-iśrodkowoeuropejskieopracowaniadotyczącepomocy
udzielonejPolsceprzezUSAzaczęłypojawiaćsiępoIIwojnieświatowej.
DotyczyłyoneprzedewszystkimakcjikredytowejUSAwobecIIRP
.Prace
te,pisanegłównieprzezhistorykówkrytycznienastawionychdonimperia-
listycznych”StanówZjednoczonych,przedstawiałyamerykańskąpomoc
jakopolitycznąiekonomicznąninterwencję”,mającąnaceluzahamowanie
zwycięskiegopochodukomunizmurozlewającegosięwEuropiepoIwoj-
nieświatowej17.Późniejszeopracowaniahistorykówgospodarkiodrzucały
ninterwencyjnymodel”działańratunkowychUSA;TeresaMałeckapod-
kreślałazaśhandlowy
,aniepomocowycharakterakcjikredytowejStanów
Zjednoczonych18.Obokpracdotyczącychkwestiitypowoekonomicznych
15PiszęotymwięcejwartykulerecenzującymksiążkęJuliiF
.IrwinMakingtheWorld
Safe…:S.Kuźma-Markowska,OhumanitaryzmieiAmerykańskimCzerwonymKrzyżuzperspek-
tywyUSA,nDziejeNajnowsze”46,2014,z.3,s.240–244.
16H.H.Fisher,incollaborationwithS.Brooks,AmericaandtheNewPoland,NewYork
1928;F.M.Surface,R.L.Bland,AmericanFoodintheWorldWarandReconstructionPeriod:
OperationsoftheOrganizationundertheDirectionofHerbertHoover1914–1924,Stanford,CA
1931;S.L.Bane,R.H.Lutz,OrganizationofAmericanReliefinEurope1918–1919:Including
NegotiationsLeadingUptotheEstablishmentoftheOfficeofDirectorGeneralofReliefatParisbythe
AlliedandAssociatedPowers,Stanford1943;H.Hoover,AnAmericanEpic:FamineinFortyFive
Nations,theBattleontheFrontLine,1914–1923,t.2,Chicago1960;idem,AnAmericanEpic:
FamineinFortyFiveNations,theBattleontheFrontLine,1914–1923,t.3,Chicago1961;prace
Hooveraodróżniająsięodpozostałychopracowańpóźniejsządatąwydania.
17Ohistoriografiitegookresu:T
.Małecka,PomocrządowaStanówZjednoczonychAme-
rykidlapaństwapolskiegopoIwojnieświatowej,nPrzeglądHistoryczny”70,1979,z.1,
s.73–75.nInterwencyjnymodel”akcjipomocowejUSAreprezentujewedługMałeckiej
np.przetłumaczonanajęzykpolskiksiążkaradzieckiegohistorykaDymitraStaszewskie-
go:idem,Interwencjapodpozorempomocy.DziałalnośćmisjiżywnościowychStanówZjednoczonych
wPolsce,tłum.E.Tureniec,Warszawa1964.
18T
.Małecka,Pomocrządowa…,op.cit.,s.76;por.także:eadem,KredytyipożyczkiStanów
ZjednoczonychAmerykidlarządupolskiegowlatach1918–1939,Warszawa1982;Z.Landau,Po-
landandAmerica:TheEconomicConnection,1918–1939,nPolishAmericanStudies”1975,nr32,
s.38–50;idem,Polskiezagranicznepożyczkipaństwowe,1918–1926,Warszawa1961.