Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mienionewielkościciągłewpowiązaniuzhistoriąichmierzeniaijednost-
kamiużywanymidawniejidziś.
1.1.Mierzeniedługości
Whistoriiludzkościprawieuwszystkichludówjednostkimiarydługości
opartebyłynawymiarachludzilubjakiegośkonkretnegoiważnegoczło-
wieka.Człowiekwięcbyłwzorcem/miarąinnychobiektów.Ponieważpro-
porcjeciałaróżniłysię,więcidentycznienazywanemiarytakżesięróżniły.
Prawieuwszystkichludówpojawiałysięstopylubkroki,jakomiarydługości
odcinkówdrogi,zaśdomierzenia,np.sztukisuknaczyinnejtkaninyna
ubrania,używanołokci.Łokciemnazywanoodległośćodstawułokciowego
doczubkawyprostowanegośrodkowegopalca.Dopomiarówdługościuży-
wanotakżepiędzi,czyliodległościmiędzykońcemkciukaakońcemmałego
palcarozpostartejdłoniczłowieka,palca,awłaściwiejegoszerokości,oraz
cala,którybyłszerokościąkciuka.Wpomiarachdługościstopy,palceiręce
odegrałykluczowąrolę.Ponadtostarożytnidoskonalepoznaliproporcje
ciałaludzkiego.Wiedzieli,żedługośćciałaczłowiekarównajestczterem
łokciomisześciustopom(por.Padelt,1977:63).Ludzie,byułatwićso-
biepomiary,bazującnawymiarachciałaludzkiego,konstruowaliróżne
przymiary(linijki).Częstobyłytoodpowiednioprzyciętełodygitrzciny,
papirusu,linkilubpręty.Późniejtworzonometalowewzorceprzymiarów
–pierwowzory(miaryprototypowenazywaneetalonami),którebyływzor-
camimiarużywanychwżyciucodziennym,iprzechowywanojewświąty-
niach.Niektóreztychwzorcówzachowałysiędodzisiajimożnajeoglądać
wmuzeach.
Rodzajemiarwstarożytności
WstarożytnymEgipciejuż2000latp.n.e.podstawowąmiarąbyłłokieć,
przyczymużywanodwóchrodzajówłokcia:łokciafaraonaodługości
52cmiłokciazwyczajnegoodługości45cm.Tenpierwszystosowanybył
przypoborzedanindlakapłanówifaraona,zaśdrugimiałzastosowanie
wcodziennymżyciu.Gdypotrzebowanomniejszychjednostekpomiaru,
dzielonołokiećnapalce(szerokośćpalca),tezaśnajeszczemniejszeczęści,
takiejak1/2,1/4,1/8i1/16palca.Ponadtoużywanotakżemiarzwią-
zanychzdłoniąiprzeliczanojenapalce.Itak:4palcetoszerokośćdło-
ni,5palcówtodługośćdłoni,zaś6palcówtopiędź.WEgipcieużywano
16
