Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Szerokopojmowanaarchitekturatworzyramyprzestrzennefaktówiwydarzeń.Wy-
darzeńspołecznych,kulturalnych,religijnychipolitycznychowadzelokalnej,narodowej
iponadnarodowej-utrwalanychwzbiorachhistorycznychiwpamięcispołecznej.Im-
pulsemdozmiannajczęściejstająsiękonkretnezapotrzebowaniaspołeczne,zwykle
ozabarwieniuludzkimlubpolitycznym.Bezpośredniopoistotnymwydarzeniulubpo
jakimśczasie-prof.A.Tomaszewskiuważał,żen...Wtensposóbzabytekarchitektu-
ry,którytworzyłramyprzestrzennewydarzenia,byłjegoniemymświadkiem,uzyskuje
nowywymiarwartościupamiętniającej,wykazujetendencjędowychwytywaniadanego
momentuhistorycznegozprzeszłościiuwidocznianiagotakwyraziście,jakbynależał
doteraźniejszości.Ikonologicznainterpretacjatychprzemianwydobywawartośćupa-
miętniającąkażdejzmianyformyifunkcji”5.
Istotnejest,żeobiekthistoryczny,będącczęściąśrodowiskaludzkiego,istnieje
wbezpośrednimkontakciezczłowiekiem.Wzajemnerelacjenadająsensdziedzictwu
architektury,naktóreskładasięzarównoczęśćmaterialna,jakiniematerialna.Obec-
niepowszechniedostrzegamy,żeczęścimaterialnejtowarzyszystrefapozamaterial-
na,odczuwanaprzezodbiorcęwwielorakisposób,ponieważjegowrażliwośćniejest
ograniczanajedyniedopoznaniaidoznaniawzrokowego.
EWALUACJAWARTOŚCIWWARSZTACIEPROJEKTANTA
Wtakimujęciuprzedmiotupracywstępniemożnawyodrębnićtrzypodstawowewar-
stwyproblemowe:
1.Identyfikacjawielokrotniepowiększonegowostatnimokresiezasobuchronionego
orazdostosowanieiuelastycznieniestrukturysłużbkonserwatorskich(inietylko)
dospecyfikiochronynierejestrowegodziedzictwaarchitektonicznego.Należytu
podkreślić,żeanalizowaniestrukturyfunkcjonowaniakompleksowegosystemu
ochronyzabytkówwPolsceniejestprzedmiotemrozważańwtejpracy.Tedotyczą
możliwościwzmocnieniawsparciamerytorycznegoistniejącegojużsystemuprzez
środowiskoprojektowe6.
2.Określenieregułewaluacjidziedzictwaarchitektonicznegojakopodstawydziałań
ochronnych.Wświetleobserwowanejpraktykiprzeciążonesłużbykonserwator-
skieniesąwstanieskuteczniepełnićfunkcjiochronnych.
3.Realnezaangażowanieśrodowiskaprojektowegowochronęzabytkównie-
ruchomychm.in.poprzezwłączeniewprocedurywartościowania.Środowiska
zracjiwykształceniawznacznymstopniumerytorycznieprzygotowanegodo
5A.Tomaszewski,Materialneiniematerialnewartościdóbrkulturywtradycjiinaucezachodniej,[w:]E.Święckawybór
ioprac.,Kunowejfilozofiidziedzictwa,MiędzynarodoweCentrumKultury,Kraków2012,s.65-66.
6Dyskusjeśrodowiskakonserwatorskiegonatematkształtusystemuochronyzabytkówtrwająodwielulat,aowocemlefek-
temsąliczneopracowaniaizawierającegłosyzarównośrodowiskazawodowego,samorządowego,jakispołecznikowskie-
go,m.in.SOP.
9
