Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AleksandraZając
gicznejibędącejpotencjalnietyraniąsensu,CharlesTaylorproponujepodmiot
współczesnybudującysiebiewramachsamoartykulacji,będącejniejakomedy-
tacjąnadpoczątkami,angażującązarównoemocje,jakirefleksję,gdyżobydwie
tereakcjesąnarównioznakamiwagipodejmowanegozagadnienia.Tradycja
rozumuinstrumentalnego,cojeszczerazuwypuklę,niepozwalawdzisiejszej
filozofiinaoparciesięnarezonansieosobistym,oceniająctakiepróbyjakonie-
naukowe.Aleponawianiejęzykazdystansowanychkategoriiwymagazbytwyso-
kiejcenyrezygnacjizosiągnięciaprzezpodmiotpełni15.
Samoartykulacjatoprocesnieskończony,aleintegralnośćispójnośćpod-
miotu,którąchcesięwtensposóbosiągnąć,jestzadaniem,itoraczejmoralnym
zadaniem,aniżelitylkointelektualnymczyfilozoficznym.Taylorwprowadzatu-
tajpojęciejaźnizaangażowanej16.Refleksjaniejeststricteracjonalna,leczzwią-
zanazcałymżyciemsubiektywnym.Charakterystycznajestjejnieobiektywność
ijednostkowość;refleksjatajakopostaćwoliniejestnigdyopisemneutralnym,
niepodlegatakżeoceniecodoprawdziwości,liczysięraczejjejtrafność.Przy-
stajedorealiówwspółczesnych.Jestdużobardziejelastycznaidynamicznaod
świadomościcogito.Jestodpornanaradykalneprzewartościowania,nawetprzy
zmianiecałegoschematuinterpretacyjnegopotrafijeszczeocalićspójnośćpod-
miotu.
WizjapodmiotowościproponowanaprzezTayloramawsobiecośznie-
tzscheańskiegouznaniasamegosiebiezafatum,byciawolnymwramachosobis-
tegoprzepracowaniaswoichograniczeń.Podługzasady,żeniktniejestwstanie
narzucićnamjęzyka,wktórymmówimy.Jesttogłębokoumotywowaneposzu-
kiwaniesensu.Dziełemżyciatakiegopodmiotujestsamozrozumienie.Niejest
toindywidualizmposesywny,którywszystkochcezagarnąćdlaświadomości,
alestabilnośćijednośćsłabegopodmiotu,świadomego,żejestinfekowanyprzez
świat,alenierozmywasiędokońcainietracisiebie,wręczprzeciwnie,zmienia
tętreśćwswójbudulec,aleteżsięnieprzywiązuje,codajemożliwośćzmiany
interpretacjiwdowolnymmomencie.Jestwkażdymrazienamodłęromantycz-
nądostrojonydoświata.
15Ch.Taylor:Żródłapodmiotowości…,s.918.
16A.Bielik-Robson:Źródłaromantycznegomodernizmu…,s.21-26.
