Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KSZTAŁTIZDOBIENIE
33
wotniepatronembrązowników.WmitologiiepokiklasycznejChiyouwystępujejakobóstwo
zależneodŻółtegoCesarza,idącewjegoorszaku.Wiemyjednak,żezbuntowałsięonprze-
ciwswemuwładcyizostałprzezniegopokonanywwalce,którąprzedstawiasięjakowielką
idługąwojnębóstw.KlęskaChiyouniepołożylakresujegokultowi.ByłczczonyjakoPan
Broni,aofiaryskładalimuzarównoPierwszyCesarzzdynastiiQin,w219r.przedChr.,jak
iLiuBang,założycieldynastiiHan,w209r.przedChr.WIIw.przedChr.ustanowiono
nawetoficjalniejegokult,ajednązkometnazwanoSztandaremChiyou,uważając,żezwias-
tujeonawojnę,któretoprzekonanieniejestinamobce.
Zewszystkiego,cosięmówiwzabytkachoChiyou,ważnejestto,iżbywaontrak-
towanyjakosynPłomiennegoCesarza,czyliYandi,awięcjestsynembóstwaognia.Jeden
zzabytkówmówiwprost:ÐChiyoużywisiężelazemikamieniem.Tensamtekststwierdza,
że:ÐChiyoumiałosiemdziesięciujedenbraci.Wszyscyonimielizwierzęceciała,leczmówili
poludzku.Mielimiedzianegłowyiżelazneskronie.SamegoChiyouprzedstawiasięchętnie
zpięciurodzajamibroni,aÐpięć_trzebaotympamiętać_toliczbapełnadlaChińczyków,
toteżÐpięćrodzajówbroninależyrozumiećjakoÐwszelkabroń.Chiyou,PanBroni,był
więcuważanyzatego,odktóregopochodziwszelkabroń.OjegowalcezŻółtymCesarzem
piszeShan-haijing,czyliKsięgagóriwód:
KiedyChiyouwyprodukowałbrońinapadłnaŻółtegoCesarza,tenrozkazałSkrzydlatemuSmokowi,
czyliYinglongowi,uderzyćnaniegonapustkowiuzwanymJizhou.SkrzydlatySmokzgromadził
wody.WtedyChiyouzwróciłsiędoHrabiegoWiatru,czyliFengbo,idoMistrzaDeszczu,czyliYüshi,
bywywołaliwiatrizesłalideszcz.NatoŻółtyCesarzposłałniebiańskądziewczynęSuszę,czyliBa,
ideszczustał.[...]PotemChiyouzostałpokonany,leczBaniemogławrócićdoNieba,toteżtam,
gdzieonaprzebywanaZiemi,deszczeniepadają.
Owalcetejmamyjeszczeinneinformacje,jaktę,którązanotowałWangJia(ok.380
poChr.)wswymShiyiji:
NagórzeKunwujestwieleczerwonegometalu[miedzi],ajegokolorjestjakogień.KiedyŻółtyCesarz
walczyłzChiyou,tenostatniwłaśnieturozstawiłswąbroń.Wziemiwykopałstudnięgłębokąnasto
stóp,alenieznalazłz
,ródła.Wstudniwidaćbyłotylkoognistyblaskjakświatłogwiazd.Wziemitejjest
wielecynobru,akiedytęziemięwytopićiodlaćzniejmiedz
,,tostajesięciemnozielonaiżrąca.
TrudnochybaolepszedowodypowiązaniaChiyouzwytopemmetali,szczególnie
zaśmiedzi,izprodukcjąbroni.Możemywięcwnimwidziećprzywódcębractwabrązow-
ników(miał81braci),którzypodnieślibuntprzeciwkrólowi,leczwalkęznimprzegrali.
Chiyoujestwyraz
,nieprojekcjąwświatmitologiirealnieistniejącejpostaci.Razjeszczeoka-
zujesię,żejednostkawybitnapotrafiwywrzećsilnywpływnasferękultury,czegodowody
mamywmitach.
Wytopbrązuzawszeotaczaławielkatajemnica,gdyżzaangażowanewsamproces
byłypotężnemoce.Sukceszależałodwieluczynników,azagniewanibogowiemogliunie-
możliwićuzyskanieżądanychrezultatów.Przebłagaćichmogłatylkoofiaraludzka.Wszystko
wskazujenato,żemusiałatobyćmłodakobieta,którąwrzucanodogotującegosięmetalu.
Rytzpewnościąokrutny,aleprzecieżniewyłączniechińskiwswymokrucieństwie.
Ciekawe,żepamięćotychdawnychobrzędachzachowałasiędługo,anawetnie-
zwykledługo.Otowśródlegendpekińskichspisanychw1957r.przezJinShoushena,wybit-
