Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
58
IMPERIUMIBUDOWNICZYCH,IARTYSTÓW
zresztąstaregokompleksupałacowego.TerenponimzostałprzezTurkówwykorzystany
nabudowękilkumałychmeczetówirezydencjiosmańskichdostojników.AhmetInakazał
w1609r.rozbiórkępałacuDafneikathismy,cesarskiejlożynahipodromie,nabudowę
meczetuswojegoimieniaznanegojakoBłękitnyMeczet-SultanAhmedCamii.Podobno
chciałwtensposóbuzyskaćprzebaczenieAllahazagrzechypopełnionewmłodości.
Wlatach1921-23odkrywanoniektórepozostałościWielkiegoPałacu,m.in.dzięki
pożarompóźniejszychbudowli.Wlatach1935-30wykopaliskaprowadzilituarcheolodzy
brytyjscyzUniwersytetuSt.Andrews.Byłyonekontynuowanewlatach1952-54przez
DavidaTalbotaRice’a,brytyjskiegobizantynistęihistorykasztuki,któryprzyczyniłsiędo
uratowaniamozaikzachowanychwfundamentachiresztkachmurów.Mozaikiteznaj-
dująsięobecniewMuzeumMozaikWielkiegoPałacu-BüyükSarayMozaikleriMüzesi.
Odkrytodotądok.25%dawnegokompleksuWielkiegoPałacu,pozostałyterenznajdujesię
podbudowlamiokresuosmańskiego,główniepodBłękitnymMeczetem,couniemożliwia
wykopaliska.
Pałacejakomiejscaokazywaniacesarskiegosplendoru
OdbywanewWielkimPałacuorazwinnychrezydencjachimiejscachpublicznych
liczneceremoniebyłymiejscemdowodzeniaprestiżuwładzycesarskiej.Urządzonezostały
zprzepychem,aichwystrójpodkreślałaarchitekturapomieszczeńpałacowych,szczególnie
tych,wktórychprzyjmowanodelegacjezagraniczne.ZłotaSalaTronowawChrysotri-
klinosie,zbudowanaprzezJustynianaII,miałazłotewyposażenieiornamentykę,które
wzmacniałowrażeniepotęgiimperiumnaprzyjmowanychtudyplomatachczychoćby
delegacjachwłasnychpoddanych.Odmomentujejpowstaniabyłagłównymmiejscem
recepcyjnym.Obokniejznajdowałosiępentagonalnepomieszczenie(gr.pentapyrgion),
wypełnionebogatymiprzedmiotamizebranymijakodarypoddanychiprzybywających
tuposłów.Salamiałamasywnesklepienie,osiemnaścieokieniosiemnisz,wktórych
umiejscowionowejściadoinnychpomieszczeń.
AleprzepychChrysotriklinosuzostałprzewyższonyprzezbudynekpałacowy
onazwieMagnaura(średniogr.Magnaura,zapewnezłac.MagnaAula).Byłatosąsiadująca
zgłównympałacembudowlaocharakterzebazylikiztrzemanawami.Odchwilipowstania
służyłaróżnymcelom,główniejakonowasalatronowaimiejsceposłuchańcesarskich,
atakżeposiedzeńsenatu.ZczasempomieściłaszkołępałacowąEkpaideutērion,oczymjuż
pisałem,którazyskałapóźniejnazwęPandidakteriontesMagnauras.Jakwiemy,ulokował
jątuok.855r.regentBardas.PowstanieMagnauryprzypisujesięcesarzowiTeofilowi
(panował829-842),któryoprócztegoodnowiłsampałaciwyposażyłgownowebogate
dekoracjeorazczęśćogrodową,którejkształtiprzyrodniczycharakterstanowidodziś
przedmiotrozmaitychprzypuszczeń.Teofilwyburzyłczęśćdawnychbudynkówinakazał
budowęlicznychpołączeńmiędzybudynkamikompleksupałacowego,zdobiącwszystko
marmuramiściennymi,mozaikamiikolumnadami.
DopierocowniesionąMagnauręTeofilnakazałwyposażyćwniezwykłeurządzenia,
automata,budzącepodziwizdumienieprzybywającychtudelegacji.DziękiLiudprandowi,
posłowiOttonaI,zachowałsięichopis.Centralnączęściąbyłmechanizmskonstruowany
przezuczonegoLeonaMatematyka:wkulminacyjnymmomencieposłuchaniaposłów
