Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DziejeobiektówsportowychwEuropie
31
zdrugiejzachwytnadwysokimiosiągnięciamiartystycznymiGreków.Tospowo-
dowałozainteresowaniestawianymiwgreckichmiastachobiektamiibudowlami,
organizowanymiwidowiskamisportowymi-awrezultacienaśladownictwo,nie
dosłownewtymwypadku,boraczejopartenaefektownychwidowiskachludi
circensesniżupodobaniudozawodówsportowych.
Rzymianie,wodróżnieniuodGreków,mniejceniliudziałwewspółzawod-
nictwiesportowym,abardziejichwidowiskowąstronę.Znalazłotoodzwiercie-
dleniewprogramachkształcenia-mniejcenilikształtowaniemłodzieżywduchu
wolnościijednościćwiczeńfizycznychiumysłowych,stądwarchitekturzerzym-
skichbrakujegimnazjonówipalestr,nielicznebyłytylkotam,gdzieprzerwały
silnewpływykulturygreckiej,tradycjegreckiegowychowaniamłodzieżyitowa-
rzysząceimbudowlesportowe.
WsamymRzymie,atakżemiastachrzymskichprowincji,prowadzonoro-
botypublicznenanieznanąwinnychantycznychcywilizacjachskalę:wytyczano
ibrukowanoulice,budowanomosty,otaczanoplaceforumzabudowąokazałych
gmachówpublicznych(radymiejskiej,sądów,bibliotekihaltargowych),ozda-
bianopomnikami,łukami,kolumnami,fontannami,budowanosieciakweduktów
ikanalizacji,olbrzymiecysterny-zbiornikiwody,stawianoteatry,łaźnie,stadio-
nyiświątynie.SzczególniewokresiepokojuistabilizacjiCesarstwaRzymskiego
(PaxRomana),wzniesionewokresieI-IIIwiekunerzymskiemiasta,awnich
gmachypubliczne,domymieszkalne,drogi,mosty,akwedukty,systemywodo-
ciąguikanalizacji-dokumentująwysokikunszttejcywilizacji.Stosowaniekon-
strukcjiłuku,sklepieńbeczkowych,betonu,zwykorzystaniemtrawertynuiścian
warstwowych,pomysłprzygotowywaniawkamieniołomachgotowychelemen-
tówdoskładanianamiejscubudowy-uprościłyznaczącoprocesrealizacji,pota-
niającgo,przyśpieszającipozwalającnawznoszeniebudowlimonumentalnych,
onieznanychwcześniejrozmiarachirozpiętościach.Teosiągnięciaprzełożyły
siętakżenanieznanądotądskalę,liczebność,wspaniałośćiróżnorodnośćobiek-
tówsportowych[Fletcher2002,Honour2011,Mączak1997,Watkins2006].
Wśródrzymskichobiektówsportowychdominująte,wktórychorganizo-
wanowidowiskazudziałemzawodowców,naprzykładgladiatorów(walkroz-
powszechnionychwkulturzeEtrusków),dlaktórychwznoszonospecjalneareny
dowalkwobecnościwielotysięcznychwidowni(amfiteatryicyrki).Rzymianie
niewznosiligimnazjonów,chociażznaliichzasadęzarchitekturymiastgreckich,
którepodbiliizasiedlili-boniebyłyimpotrzebne.Wswoichmiastachkoncep-
cjęfunkcjonalnągimnazjonuzastąpiliznaczniebogatszymiwprogramużytkowy
ibardziejluksusowymi-termami.DotychnielicznychużytkowanychprzezRzy-
mian,należałgimnazjonwPompejach,zpalestrąimonumentalnymodkrytym
basenempływackimnatatio,położonywpołudniowo-wschodniejczęścimiasta.
Zlokalizowanywpobliżuamfiteatru,byłwzniesionyprzezGrekówwVIwieku
