Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstarożytnymEgipcieuprawianołucznictwo,ćwiczeniazbronią,my-
ślistwo,walkiwręcz,pięściarstwo,podnoszenieciężarów,szermierkęna
kije,pływanie,wioślarstwoibiegi,jazdękonnąipowożenierydwanami,
skokwzwyż,grywpiłkęigryzręcznościowe,rodzajhokejanatrawie.
Wmiastachegipskichbudowanołaźnie,donaszychczasówzachowałysiępo-
zostałościłaźniwAkhenatonzokoło1350rokup.n.e.[Lipoński2012]
WiedzęnatematżyciacodziennegoEgipcjanwokresiestarożytnym,wtym
kulturyfizycznejiuprawianychdyscyplin,historycyczerpiąprzedewszystkim
zeświadectwzachowanychodpięciutysiąclecinaścianachświątyńigrobow-
ców:płaskorzeźbimalowideł.NaprzykładnamalowidlezgrobowcawTebach
(XIXdynastia)przedstawionoogródprzypałacu,ześcieżkamispacerowymi
ikanałempołączonymzNilem,przyktórymjestmolodlałódek.Namalowidle
wgrobowcudostojnikapaństwowegoMeket-Re(około1500rokp.n.e.)jest
przedstawionyprostokątnybasensłużącydodekoracji,kąpieliiobrzędówreli-
gijnych.NamalowidlewgrobowcuwodzaAmenhotepaIII(około1600rok
p.n.e.)przedstawionoogródprzyrezydencji,wktórymsączterybasenyogro-
doweowielorakichfunkcjach:estetycznej,kąpielowejikultureligijnego[Maj-
decki2007,str.19-27].
OgrodyiparkiEgiptu,zakładaneprzyrezydencjachiświątyniachod
roku3100p.n.e.,służyłyuprawieipielęgnacjiroślin,byłycenionymimiejscami
wypoczynku,aktywnościfizycznej,chroniłyprzedsłońcemikurzem.
SztucznekanaływogrodziełączyłyrezydencjemieszkalnelubświątyniezNi-
lem,stądobecnośćprzystanidlabarekrzecznychiłodzi–feluk(przykładem
jestmalowidłozgrobowcakrólowejNeferetitiwTebach,zroku1320p.n.e.).
Fenicjanie,kolonizującyobszarywschodnieipołudniowewokółMorza
Śródziemnego,przywiązywalidużąwagędokulturyfizycznej,organizowali
igrzyskasportowe(połączonezceremoniamireligijnymi)[Lipoński2010,str.
47].ŚwiadectwemsąpozostałościstadionuwAmrit(Marathus),naterenie
dzisiejszejSyrii[Fletcher2002,Honour2002,Moffett2013].
PonadtonaterenieAfrykiinaBliskimWschodzieznajdująsięzachowane
donaszychczasówliczneobiektysportowe(stadiony,hipodromy,gimna-
zjony,łaźnie)stawianeprzezokupującychteziemieGrekówiRzymian.Ponie-
ważtecywilizacjenależądokulturyeuropejskiej,śródziemnomorskiej,historia
architekturydlasportutychziemzostałaprzedstawionawczęścipierwszej
pracytychsamychautorówpt.:‘DziejeobiektówsportowychwEuropie’,wyda-
nejprzezWydawnictwoAWFWarszawa[Pawlikowska-Piechotka,2017].
DotradycyjnychsportówuprawianychwAfryceprzezludnośćtubylczą
okresunowożytnego,wczasachprzed-kolonialnychzaliczamylicznegryzespo-
łowe,ćwiczeniawojowników,myślistwo,zapasy,walkinakijeiwalkina
pięści.PlemionazamieszkująceterenydzisiejszejKeniiiEtiopiispecjalizowały
sięwbiegachdługodystansowych[Baker1987].
Czasykolonialne(XIXiXXwiek)przyniosłynakontynentfascynacjęzna-
nymiwEuropieipopularnymigramizespołowymi:piłkęnożnąiręczną,ko-
szykówkę,siatkówkę,rugbyitenis.
WbrytyjskichkoloniachwAfrycezaszczepionofascynacjękrykietem,
piłkanożną,golfemitenisem,squash’em,anawetpolo(jeeliwarunkikli-
matycznepozwalałynahodowlękoni).Administracjakolonialnadlawłasnych
15
