Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
funkcjonowaniemadministracjiwięziennej,któraszczególniewautorytarnychre-
żimachpolitycznychuzurpujesobieprawosprawowanianiekontrolowanegozze-
wnątrzwładztwanadwięźniamiizdradzatendencjedodalekoposuniętejautonomii
nawetwramachaparatupaństwowego.Zgromadzonatuliteraturanietylkowięc
pozwalaodtworzyćorganizacyjneformyrozmaitychinicjatywspołecznychnarzecz
więźniów,lecznarówniztymdokumentujezmaganiesięzorganamipaństwaopra-
wowstępunaterenwięzień,anawetoswobodnewspieraniewięźniówzzewnątrz,
któreniejednokrotnietrzebabyłoprzypłacićwłasnymuwięzieniem.Wtymkontekście
rozważanyjestteżproblemstosunkuspołeczeństwadowięźniówiwięziennictwa
wogóle,którycechujewyraźnezdystansowaniesięwobecichlosu,jeślinieotwarcie
okazywanaabominacja.Osobnąsekwencjętematycznąstanowiądokumentyiopra-
cowania,którecharakteryzująpopulacjęskazanychzarównoodstronyilościowej,
jakijakościowej.Zgromadzono,oilebyłotomożliwe,urzędowestatystyki,które
wzależnościodprzyjętychkryteriówewidencjiiopracowaniadanychpodająogólną
liczbęskazanychzrozwarstwieniemwedługrodzajupopełnionychprzestępstw,ty-
tułuuwięzienia,recydywy,wymiarukary,formypozbawieniawolności,atakżecech
osobowych,jakwiek,stancywilny,narodowość,wyznanie.Sątorzeczjasnadalekie
odkompletności,wyrywkowezestawieniaprowadzoneodrębniedlawięziennictwa
albowtopionewogólnestatystykiprzestępczości,sprawozdaniazczynnościsądo-
wych,raportysłużboweorganówbezpieczeństwawewnętrznegooróżnymzasięgu
terytorialnym,czasemograniczonymtylkodokonkretnegozakładuczywybranej
kategoriipodsądnych.Zdarzałysiętakże,choćsporadycznie,dokumenty,którein-
formacjeoprzestępczościprzedstawiałyłączniezinnymiprzejawamidemoralizacji.
GeneralniezaśodrębnestatystykizaczętosporządzaćdopierowpołowieXIXw.,
dlawcześniejszychokresówdysponujemytylkostatystykamiwycinkowymi,czer-
panymizzasobówarchiwalnychwtokumonografcznychbadańnadprzeszłością
poszczególnychwięzień.Jeślizaśchodziojakościowącharakterystykęskazanych,
tonaplanpierwszywysuwająsiępublikacjezzakresumedycynytraktująceoich
zdrowiupsychicznymisomatycznym,psychozachwięziennychiwywołanychnimi
reakcjachautodestrukcyjnych,chorobachiepidemiachspowodowanychprzezurąga-
jącewszelkimstandardomwarunkiodbywaniakarylubwręczcelowewprowadzane
doreżimówwięziennychobostrzeń,którewistociebyłytorturaminastawionymina
biologicznewyniszczenieciała.Postępwtejdziedziniezarysowałsiędopierozna-
staniemsystemucelkowego,acziwtedypoprawęmożnabyłozaobserwowaćtylko
wkilkunowowybudowanychzakładach.Wiedzęokondycjispołecznejskazanych
wokresachwcześniejszychczerpiemyzaśgłówniezbadańnadpołożeniemiobycza-
jowościąwarstwspauperyzowanychlubwogólewyzutychzestrukturżyciazbioro-
wego,którychwegetacjaprzebiegałazwyklenagranicywystępkuipodkulturyświata
przestępczego.Świadcząotymponadtodobranepodtymkątemwydawnictwapro-
tokółówprzesłuchańoskarżonychozbrodnie,opublikowanedokumentyopisanych
wyżejorganizacjiflantropijnych,któreuzasadniającracjeswegoistnieniaczyape-
lującomiłosierdziedlaswoichpodopiecznych,przedstawiałyichsytuacjęipotrzeby.
WSTĘP
°
13
