Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

Mirosław Kłusek

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-8142-677-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

194

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Kłusek, Mirosław. Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej. Red. . Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020, 194 s. ISBN 978-83-8142-677-0

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Kłusek, M.

T1 Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

PB Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

PP Łódź

YR 2020

SN 978-83-8142-677-0

Bibliografia BibTex:

@Book{ 217444, author = "Kłusek, Mirosław", editor = "", title = "Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej", publisher = "Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego", year = "2020", address = "Łódź", isbn = "978-83-8142-677-0" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Kłusek, Mirosław

ED -

TI - Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

PB - Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

CY - Łódź

PY - 2020

SN - 978-83-8142-677-0

ER -

Netografia (standard APA):

Kłusek, Mirosław. Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej [baza danych online] Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020 [dostęp: 11 05 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/dzieje-wilanowskiej-nieruchomosci-ziemskiej-miroslaw-klusek-217444.

Wilanów, Jan III Sobieski, dobra ziemskie, Potoccy, nieruchomość ziemska w Polsce, Sieniawscy, Braniccy, zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie

Wilanów najczęściej kojarzy się nam tylko z Janem III Sobieskim oraz Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Zdecydowanie mniej wiemy na temat kwestii gospodarczo-ekonomicznych i związków funkcjonalno-gospodarczych wilanowskiej nieruchomości zi...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-8142-677-0

DOI:

Wydawnictwo:

Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania:

2020

Liczba stron:

194

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Wstęp9
1. Od średniowiecza do rozbiorów Polski15
1.1. Rzeczy ruchome i nieruchome15
I. Kształtowanie się pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w Polsce począwszy od średniowiecza do czasów współczesnych15
1.2. Rzeczy pospolite i prywatne17
1.3. Dobra ziemskie17
1.3.1. Elementy składowe dóbr ziemskich17
1.3.2. Rzeczy główne i przynależności dóbr18
1.3.3. Parafia, jako stały element dóbr ziemskich21
1.4. Dobra ziemskie – majątki ziemskie22
1.4.1. Obrót majątkami ziemskimi24
2. Pod zaborami25
2.1. Zabór rosyjski25
2.1.1. Nieruchomość chłopska26
2.1.2. Prawo hipoteczne w zaborze rosyjskim27
2.1.3. Ważność ksiąg hipotecznych dla badań historycznych29
2.2. Zabór austriacki30
2.3. Zabór niemiecki31
3. Definiowanie pojęcia nieruchomości ziemskiej w II RP34
3.1. Rozporządzenie tymczasowe Rady Ministrów z 1 września 1919 r34
3.2. Akty prawne z lat 1922–193935
4. Definiowanie pojęcia nieruchomości ziemskiej po II wojnie światowej37
4.1. W świetle dokumentów archiwalnych37
4.2. Projekt ustawy o obrocie nieruchomościami ziemskimi38
4.3. Definicja pojęcia „nieruchomości ziemskiej” w prawie polskim w świetle najnowszych publikacji prawniczych40
4.4. Zastąpienie pojęcia „nieruchomości ziemskiej” pojęciem „nieruchomości rolnej”41
1. Dzieje Dóbr Wilanów do wieku XVII45
II. Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej do 1926 roku45
2. Powstawanie dóbr – od Sobieskiego do Lubomirskiej (1677–1799)46
2.1. Jan III Sobieski46
2.2. W posiadaniu Sieniawskich48
2.3. Poprawa sytuacji gospodarczej dóbr wilanowskich52
3. W posiadaniu Potockich (1800–1892)53
3.1. Rozwój struktury zarządu dóbr wilanowskich w wieku XIX – kształtowanie się związków funkcjonalnych59
3.1.1. Okres 1800–183159
3.1.2. Okres 1832–186460
3.1.3. Struktura organizacyjna klucza wilanowskiego61
3.1.3.1. Oddział Prowentowy62
3.1.3.2. Oddział Ekonomiczny63
3.1.3.3. Oddział Leśny63
3.1.3.4. Posiadłości warszawskie64
3.1.4. Formy zarządzania dobrami wilanowskimi64
4. W posiadaniu Ksawerego Branickiego (1892–1926)66
1. Objęcie Dóbr Wilanów przez Adama Branickiego69
III. Funkcjonowanie wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w latach 1927–194569
2. Problemy finansowe Adama Branickiego i próby wyjścia z zadłużenia74
3. Działania Państwowego Banku Rolnego wobec dłużnika Adama Branickiego81
4. Sanacja finansów Adama Branickiego83
5. Sytuacja finansowa Dóbr Wilanów przed wybuchem II wojny światowej88
6. Główne uwarunkowania funkcjonowania dóbr wilanowskich i prognozy99
7. Pierwsze lata okupacji niemieckiej109
8. Sprzedaż obszaru leśnego „Laski Borków” w 1940 r117
IV. Produkcja rolnicza wilanowskiej nieruchomości ziemskiej w dwudziestoleciu międzywojennym121
1. Gospodarstwo rolne i mleczne w Wilanowie122
2. Gospodarstwo rolne i mleczne w Wolicy129
3. Gospodarstwo rybne w Żabieńcu134
4. Wydzierżawianie gruntów137
5. Ordynaria/naturalia141
1. Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie151
V. Związki funkcjonalne pomiędzy zespołami pałacowo-parkowymi a częścią gospodarczą wilanowskiej nieruchomości ziemskiej151
2. Zastaw zbiorów muzealnych155
3. Zespół pałacowo-parkowy w Wilanowie i jego wykorzystanie do produkcji rolniczej156
3.1. Ogród Wilanów156
3.2. Jezioro Wilanowskie158
3.3. Pozostałe sposoby rolniczego wykorzystywania zespołu pałacowo-parkowego w Wilanowie160
4. Zespół pałacowo-parkowy w Natolinie162
5. Wnioski165
Epilog. Losy wilanowskiej nieruchomości ziemskiej po zakończeniu II wojny światowej171
Bibliografia177
Spis tabel183
Spis ilustracji185
Indeks osobowy187
Indeks nazw geograficznych191

I.Kształtowaniesiępojęciavnieruchomościziemskiej”wPolsce...

1.2.Rzeczypospoliteiprywatne

Wprawiestaropolskimrzecząpospolitąbyłarzecz,zktórejwszyscymogli

korzystać,prywatnezaśsłużyłyjednostce.Prawojednakniedokonywałoprecy-

zyjnegozróżnicowaniarzeczypospolitychirzeczyprywatnych,wzwiązkuzczym

niektórerzeczynależącedoksięciauważałozapospolite.Byłotakwprzypadku

rzekidróg,którewświetlestaropolskichźródełbyłytraktowanejakopospolite7.

Rzekipospolitebyłyrównieżnazywane:spławnymi(navihgabiles),wolny-

mi,portowymi,należącymidoportu,vspustnemi”orazvdoportugodnemi”

.Na-

tomiastprywatnenazywanodziedzicznymi.Statutpiotrkowskiz1447r.wart.3

stanowił,iżwymienionewtymstatucierzekistanowiąwłasnośćkrólewskąinikt

niemożerościćsobiedonichpretensji.Podobniestanowiłakonstytucjasejmu

piotrkowskiegoz1496r.Każdymiałprawodoswobodnejżeglugipotychrze-

kach.Szeregustawimandatówkrólewskichorazżądańszlacheckichpotwierdzał

tęzasadęoraznakazywałusuwanieprzeszkódutrudniającychswobodnyspław

natychrzekach.UstawyjakorzekispławnewKoroniewymieniają:Bug,Brdę,

Dniepr,Drwęcę,Dunajec,Działdówkę(Wskrę),Narewkę,Narew,Nidę,Noteć,

Odrę,Pilicę,Ropę,Prosnę,Stryj,San,Tyśmienicę,Wartę,Wisłę,Wieprz,Wisło-

kę,Wisłok.Natomiastłowienierybwtychrzekachbyłozastrzeżonewyłącznie

dlawłaścicielibrzegówprzyległychdonich8.

1.3.Dobraziemskie

Dobraziemskiewźródłachokreślanebyłysłowemvbona”

,ajegopolskiodpo-

wiednikbrzmiałvimienie”

.Spotykanewźródłachokreślenievhaereditas”lubvpa-

trymonium”należytraktowaćjakopojęciewęższe,mieszczącesiępojęciuvbona”

istanowiącejednązkategoriidóbroboknadanychczyteżnabytych.vImienie”mo-

głoobejmowaćzarównokilkawsi,jakijednąwieś,jejczęść,anawetkawałekłanu9.

103010Elementyskładowedóbrziemskich

StanisławRussockiwobrębiedóbrziemskichszlachtynaMazowszuwXIV

iXVw.wyróżniaszeregelementówskładowych,któreczęstostanowiłysamo-

dzielnyprzedmiotwobrocie.Przedstawiajewnastępującejkolejności10:

Siedliskopańskie:wrazzzabudowaniamigospodarczymiiogrodemtrakto-

wanebyłojakocentrumdóbrziemskich.Wobrociemogłostanowićprzedmiot

odrębnylubmogłobyćzniegowyłączone.

7Ibidem,s.263.

8Ibidem,s.264-265.

9S.Russocki,op.cit.,s.29-30.

10Ibidem,s.30-34.

Brak wyników

Dzieje wilanowskiej nieruchomości ziemskiej

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra