Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
KrystynaRadziszewska
klasachtzw.Hauptschule515uczniów,razem884osoby.7października1941r.
budynekszkolnymusiałzostaćbezzwłocznieopuszczony,abynprzejściowo”mógł
zostaćwykorzystanyjakoobózzbiorczy21.Kiedywewrześniu1942r.Centralny
UrząddoSprawEmigracjiŻydówprzeniósłsięnaCastellezgasse35,utworzono
nowyobózwdawnymtzw.Krügerheim,DomudlaDziewczątprzyMalzgasse7.
Wiosną1942r.zamkniętoobózprzyKleineSperlgasse,gdyżwiększośćŻydów
zostałajużwywiezionazWiednia22.
DoczłonkówgminyżydowskiejCentralnyUrząddoSprawEmigracjiŻydów
zacząłwysyłaćwezwania,naktórychopróczpodanejdaty,godziny,adresuobozu
zbiorczegoorazwielkościbagażupodręcznegoznajdowałosięostrzeżenie,że
wprzypadkuniestawieniasięnastąpidoprowadzenieprzezpolicję23.Nagminę
żydowskąnałożonoobowiązekwyżywieniaprzeznaczonychdodeportacjioraz
przygotowanieprowiantunatrzydnidrogi.
Znakazudeportacjiwykluczonebyłypoczątkoworóżnegrupy,m.in.npół-
Żydzi”(nHalbjuden”),nmieszańcypierwszegostopnia”niebędącywyznawcami
judaizmuiniebędącywzwiązkumałżeńskimzŻydem,nćwierć-Żydzi”(nViertel-
juden”),nmieszańcydrugiegostopnia”,Żydziznuprzywilejowanychmieszanych
małżeństw”,tzn.kiedyjedenzmałżonkówniebyłŻydem.Ponadtochronieni
bylitakżezasłużeniinwalidziwojenni,żołnierze,uktórychstwierdzono50
procentutratyzdrowia,cudzoziemcyzwyjątkiembezpaństwowców,atakże
ciŻydzi,zktórychumiejętnościniemogłyzrezygnowaćprzedsiębiorstwaczy
urzędypaństwowe24.ListydeportacyjnebyłysporządzaneprzezCentralny
UrząddoSprawEmigracjiŻydówiprzekazywanegminieżydowskiej.Tamogła
skreślićnanichjakieśosoby,alenaichmiejscemusiałaznaleźćinneofiary.
Jedenzżydowskichurzędnikówzeznałwtrakciepowojennegoprocesuwsądzie
wiedeńskim,żegminaniewyznaczałaimiennieosóbnazamianę,leczbrałaje
zkartotekiGestapo25.Ponieważniewszyscywezwanistawialisiędoobozów
zbiorczych,wprowadzonotzw.pobór.EsesmanizCentralnegoUrzędudoSpraw
EmigracjiŻydówwtowarzystwieżydowskiejSłużbyPorządkowejprzeczesywali
domyzamieszkaneprzezŻydów.Zamykanoulicęizabieranozdomówosoby
przeznaczonedodeportacji.Wmieszkaniuzostawałpolicjantżydowski,który
pomagałofierzewpakowaniu,doprowadzałjądoobozuzbiorczegoiswoim
życiemgwarantowałdostarczeniepełnejliczbywykrytychosób.Istniałateż
21Por.H.Rosenkranz,VerfolgungundSelbstbehauptung.DieJudeninÖsterreich1938–1945,
Wien1978,s.282.
22WmieściepozostaliŻydzizmałżeństwmieszanych,członkowiegminy,Żydziposiadający
obceobywatelstwooraz200osóbzatrudnionychprzylikwidacjigminywyznaniowej.Ci
ostatniorazżydowscypartnerzyznieistniejącychjużmałżeństwmieszanychbylistopniowo
wysiedlanidoobozówzagłady.Por.J.Moser,DieAnhalte-undSammellager…,s.75.
23KartypocztowezwezwaniamipokazanezostałynawystawieLetzteOrtevorderDeportation.
24Por.D.Rabinovici,Instanzenł,s.261.
25ZeznanieWilhelmaBienenfelda,cyt.za:D.Rabinovici,Instanzenł,s.263.
