Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
I.Zhistoriiiteoriimediów
ichsłuchając.Jakouzupełnieniedziedziczeniagenetycznegoludzkieistotywytwo-
rzyłyunikatowymechanizmdziedziczeniaspołecznego.Toteżczłowiekróżnisię
oinnychzwierzątzasadniczotym,żeuczysięiuzyskujeinformacjetakżeodosób
nietylkobliskichspołecznie,aleidalekich.Onewłaśniesąźródłeminformacji
osprawachdalekichlubodległychwczasie.
Niezawszepodająinformacjeżyciowoważne,istotnedlajegoprzetrwania.Czę-
stosąonepoprostuciekawe.Ciekawośćświatajestnieodłącznącechąludzkości.
WskazujenatojużbiblijnaopowieśćoAdamieiEwie,którzyskosztowalijabłka
zrajskiegodrzewa,gdyżojegoboskiejmocyrozróżnianiadobraizładowiedzieli
sięodpodstępnegowęża,zwiastunanietylkodziennikarstwa,alepropagandy,re-
klamyimarketingu,atakżepublicrelations.Powiadomienieocudownychwłaści-
wościachowegojabłkaskłoniłopierwsząparędozłamaniazakazuJahwe,awięc
dogrzechu.Naogółjednakinformacjanieprowadzibezpośredniodookreślo-
negodziałania,zwłaszczaniekorzystnegodoodbiorcy,raczejtylkorozszerzajego
wiedzęoświecie.Jednakwbardziejpośrednisposóbowawiedza–zasóbuzyska-
nych,posiadanychizrozumianychinformacji–wpływanaludzkiepostępowa-
nie.Tworzy–jaktookreśliłWalterLippmann,wybitnyamerykańskipublicysta
–„obrazywnaszychgłowach”(Lippman1922,3).
Tradycyjneprzekazywanieinformacjiopierasięnatradycyjnych,tzn.od-
wiecznychludzkichmediach–przedewszystkimżywejmowie,choćwspomaga-
nejśrodkamipozawerbalnymi:brzmieniemgłosuiintonacją,rytmiką,mimiką,
gestem,postawą.
Idzisiajjestonopodstawowąformąporozumiewaniasięludzipozostających
–jaktookreślająsocjologowie–wrelacji„twarzą-w-twarz”.Badaniemtejnaj-
starszejifundamentalnej,azwłaszczagłębokoludzkiejformyporozumiewaniasię
zajmujesiędziedzinastudiównadkomunikowaniem(lubkomunikacją)między-
ludzkim.Jejpodstawąjestanalizakonwersacjiwwielorakichformach,odzwykłej
rozmowydoskomplikowanychnegocjacjiidyskusji1.
Szczególnąodmianąkomunikacjimiędzyludzkiejjestmowadowiększejgrupy
ludzi.Wówczastrudnomówićorozmowie,raczejoprzemowiejakojednokierun-
kowymprzekazywaniuinformacji.Taformastałasięprzedmiotempraktykiiteorii
retorycznej,znanejirozwiniętejjużwodległejstarożytności.GreckifilozofArysto-
teleszIVwiekuprzednasząerąwswymklasycznympodręcznikuRetorykasformu-
łowałpierwszyprostymodelsytuacjiretorycznejorazopisałczynnikiwpływającena
skutecznośćtakiegoaktukomunikacyjnego.Wyróżniałtrzyelementyniezbędnedla
jegozaistnienia:mówcę(retora),wygłaszanąmowęorazjejsłuchaczy.Tonajprostszy,
alepodstawowymodelprocesukomunikowania–odnadawcydoodbiorcy.
1Z.Nęcki,Komunikacjamiędzyludzka,Kraków2000.
