Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
okupacji.Funkcjonowałypodziemnewydziałyarchitektury,snuto
planyprzeznaczonedorealizacjipowojnie.Pojawiłysięnadzieje
nawcieleniewżycieprogresywnychidei,cowcześniejdziałosię
wramachprojektówomniejszejskali–ciekawych,ale
niereprezentatywnych,takichjaksłynneeksperymentyurbanistyczne
WarszawskiejSpółdzielniMieszkaniowej.Lubimyjewspominać,
budującnaszepozytywneskojarzeniazmiędzywojennąprzeszłością,
aletaknaprawdęstanowiłyonezaledwiemarginesfaktycznie
realizowanejwówczaspolitykimieszkaniowej.Wramachtejostatniej
zwrażliwościąiciekawymiprojektamiwygrywałyzaniechanie
ibrutalnydarwinizmspołeczny,towarzyszącypowszechnejwtym
czasienędzymieszkaniowej.Powojennaodbudowastworzyłajednak
zupełnienowemożliwościdziałania.Natejfaliutworzononaprzykład
BiuroOdbudowyStolicy,opisanewgłośnejksiążceGrzegorza
Piątka3.Jeszczezaokupacjipowstawałateżkultowawśrodowisku
urbanistówiarchitektówpracaBarbaryBrukalskiejoprojektowaniu
nowoczesnychosiedli4.Wydanazostałaostatecznietrzylata
powyzwoleniu,leczwkrótcewycofanojązdystrybucji.Zaczynałasię
właśniemrocznaepokastalinizmu–władzaprogramowoodrzuciła
modernistyczneidee,krytykującjejako„kosmopolityczne”,czyli
właściweelitom,aprzeztowrogiesocjalistycznemuspołeczeństwu.
Podkonieclatczterdziestychwewszystkichdziedzinachsztuki
zadekretowanostylsocrealistyczny.Objąłonrównieżurbanistykę
iarchitekturę.Wformienarodowy,wtreścisocjalistyczny–
przynajmniejoficjalnie–wpraktycebyłciężki:sprzyjał
monumentalnej,pierzejowej,tradycyjnejzabudowie,obficiecytował
renesansineoklasycyzm.Mówiącprościej:odchodzonowówczas
odforsowanychwcześniejprzezmodernistówwolnostojącychbloków
zanurzonychwzieleninarzeczbardziejtradycyjnejformy
przestrzennej,czylibudynkówustawionychwsposóbzwarty,jeden
obokdrugiego,bezpośrednioprzyulicy.Minimalizmzastępowano
monumentalizmem,począwszyodwielkościzabudowy,
askończywszynastopniujejdekoracyjności,przezmodernistów
uważanejzakiczowatyizbędnydetal.Terazmiałotoprzytłaczać
odbiorcówreżimowejpropagandy.Takwyglądaprawdziwepiękno,
uznalipartyjniaparatczycy,zakazującznienawidzonegoprzeznich
kosmopolitycznegodziwactwa.
