Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zsocrealizmem–wpierwszymprzypadkutojegonajbardziej
spektakularnarealizacjawPolsce,wdrugimzaśmamydoczynienia
zprojektemotenstylprzynajmniejzahaczającym,ośrodkiemwładzy
ówczesnejdyktatury.Obecnapopularnośćstylusocrealistycznego
wynikanietylkoztego,żeznajdziemytuwysokieparteryoraz
wnętrza,którepolatachpozwalająnaatrakcyjnąaranżację.
Zurbanistycznegopunktuwidzeniasocrealizmtoprzestrzeniedobrze
skomunikowaneibogatewterenyzielone,zwygodnymdostępem
dousługpublicznych,takichjakszkoły,przedszkola,ośrodkizdrowia.
Polatachwspomnieniestalinowskiegokontekstusięzaciera,zostaje
układprzestrzennysprzyjającywysokiejjakościżycia.
Upadekstalinizmuumożliwiłpolskimprojektantompowrót
doprzerwanejrelacjizmodernizmem.Stylmiędzynarodowy–tak
gorównieżokreślano–byłbowiemuosobieniempotępianegoprzez
stalinistówkosmopolityzmutakżezuwaginarzeczywiście
umiędzynarodowionąsiećkontaktówutrzymywanąprzezpropagatorów
modernizmu.Wtęsiećoddługiegoczasubylizaangażowanitakże
polscyarchitekciiurbaniści.Wokresiestalinizmuzachowywalisię
różnie:samiwygłaszalityradyosocrealizmielubprzemycali
dooficjalnegostyluniekoniecznieprawomyślnetreści.Modernistyczny
dopewnegostopniajestbowiemnawetwspomnianygmachdawnego
KomitetuCentralnego.JakzauważaAnnaCymer,polscyarchitekci
czasemtylkowyposażalimodernistycznewistociebudynkiwtypowe
dlasocrealizmuelementy,takiejakattyki,lizeny,tralkiczy
płaskorzeźbionedekoracje5.
SocrealistycznetyradywygłaszałwswoimczasieSzymonSyrkus,
chociażwcześniejrazemzżonąHelenąbylizwiązanizkluczowądla
modernizmuorganizacjąonazwieMiędzynarodowyKongres
ArchitekturyNowoczesnej(CIAM)6.Najważniejszedokonanietej
organizacjitouchwaleniew1933rokutakzwanejKartyateńskiej7.Jej
nazwawzięłasięstąd,żeobradyczwartegokongresuprowadzono
nastatkupłynącymzMarsyliiwkierunkustolicyGrecji.Zostały
przeniesionetamzMoskwy,gdziemiałysiępoczątkowoodbyć.
ZwiązekRadzieckiprzestawałjużsiękojarzyćzsocjalistyczną
rewolucją,burzącąskostniałyporządek,zyskiwałnatomiastwątpliwą
reputacjędusznejsceneriipolitycznegoterroru.Wśródmodernistów
możnabyłoznaleźćlicznychsocjalistów,aleinni,jaksam
