Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Częśćpierwsza–Przeglądaniestroninternetowych
1.1.Internet–podstawowepojęcia
1.1.1.Podstawowepojęciaiterminy
Internet
jestrozległąsiecią(WAN–ang.
WideAreaNetwork
)ozasięguogólnoświatowym.Wjegoskładwchodzątysiącesiecilokalnych
(LAN)imiejskich(MAN),atakżeserweryudostępniającezasobyioferująceróżnorodneusługizwiązanezdziałaniemInternetu.
Internetunienależymylićz
intranetem
,któryjestsieciąobejmującązazwyczajobszarwewnętrznyfirmylubprzedsiębiorstwa.Oznacza
to,żecałakomunikacjaodbywasiętylkowobrębiefirmy.JeślinatomiastsiećpodłączymydoInternetuipozwolimyużytkownikom
zewnętrznymnadostępdoniej,takasiećbędzienazywana
extranetem
.
ZapoczątekpowstaniaInternetuuznajesię1września1969r.WtedywramacheksperymentufinansowanegoprzezARPA(Advanced
ResearchProjectAgency,zajmującąsiękoordynowaniembadańnaukowychnapotrzebywojska),naUniwersytecieKalifornijskimwLos
Angeles(UCLA)zainstalowanopierwszesieci–Arpanet.PopierwszychwłamaniachhakerówpostanowionopodzielićsieciArpanet
nacywilneiwojskowe.WydzielonezArpanetsiecicywilnedałypodstawydzisiejszemuInternetowi.
PoczątkowoInternetbyłwykorzystywanygłównieprzezśrodowiskaakademickie,jednakszybkirozwójtechnologiiinformatycznych
sprawił,żeodkrytojegonowemożliwości.Wszybkimtempiezaczęłygoużywaćprzedsiębiorstwahandloweiprodukcyjne,instytucje
rządowe,redakcjeczasopismigazet,atakżeosobyprywatne.
ObecnieInternetjestobecnyniemalwewszystkichfirmach.Częśćznichwogóleniemogłabyistniećbeztejglobalnejsieci.Internet
bowiemtoolbrzymialiczbaserwerówprzechowującychdaneirówniedużaliczbaserwerówoferującychróżneusługi.Przykładem
sąserweryzmożliwościątworzenia,przetwarzaniaipublikowaniawłasnychbazdanych.Ztakichserwerówkorzystająm.in.linielotnicze,
hotele,bankiorazichklienci,którzydrogąelektronicznądokonująnp.rezerwacjimiejscalubbiletualbooperacjinarachunkubankowym.
ObecniewielefirmoferujeusługizwiązanezInternetem,takiejakdostępdosieci,kontapocztowedoprzesyłaniawiadomości
elektronicznych,projektowanieserwisówistronWWW,hostingWWW(serweryWWW)czyutrzymaniedomenDNS.Usługiteokreślane
sąskrótowąnazwąISP(ang.
InternetServiceProvider
).Przyjęłosięrównieżstosowanieskróconegookreślenia
provider
internetowy
.Jednaktoostatnieokreśleniejestnajczęściejwykorzystywanewodniesieniudofirmyumożliwiającejtylkodostęp
doInternetu.NatomiastdzisiejsidostawcyInternetustarająsięoferowaćniecowięcej,np.spotykasięmożliwośćdostępudoInternetu
wrazztelewizjąkablową.Corazpowszechniejszesąrozwiązaniatzw.mobilneoferowaneprzezsiećGSM–dostępdoInternetuuzyskujemy
przezmodempodłączanydoportuUSB.Szybkośćtransferuwtegotypuusłudzezależyodmiejsca,wktórymaktualnieznajdujesię
użytkownik.NajpopularniejszetechnologiemobilnetoUMTS,EDGEorazGPRS.
SzczególnieciekawąusługąopartąnaInterneciejesttelefonia
VoIP
(ang.
VoiceoverInternetProtocol
).Jesttotechnologiacyfrowa,
którejzasadadziałaniajestzbliżonadoprzesyłaniaplikówwsiecikomputerowej.TelefonowanieprzezVoIPjestznacznietańsze
odtradycyjnychrozwiązań,ponieważpakietyinformacjiprzesyłanesąwtedy,kiedyfaktyczniesąemitowane,czyliwówczas,gdy
użytkownicyrozmawiają.Jeślirozmówcymilczą,liniakomunikacyjnajestzwalniana.
TelefoniaVoIPmaszczególnezastosowaniewrozmowachzagranicznych,gdziepołączenieprzezVoIPmożebyćnawetkilkakrotnie
tańszeodtradycyjnego.AparatdokomunikacjiVoIPpodłączamydołączainternetowego(zazwyczajdogniazdasieciowegoRJ-45
wswitchu),jeśliłączeinternetowejestdzielonenaposzczególnekomputerywsiecilokalnej.
DziałanieInternetujestopartenakilkupodstawowychusługachiprotokołach:
FTP
(ang.
FileTransferProtocol
)–protokółumożliwiającytransmisjęplikówpomiędzysystememlokalnymizdalnym.FTP,poczta
elektronicznaiTelnetbyłypodstawowymiusługamisieciArpanet.PoczątkowokorzystaniezprogramówklienckichFTPodbywałosię
wtrybietekstowymiwymagałoopanowaniapoleceńwjęzykuangielskim.Przykłademtakiegoprogramuklienckiegodziałającego
wtrybietekstowymjestdostarczanywrazzsystememWindows95/98program
ftp.exe
.Możnagouruchomić,wybierającStart→
Uruchomiwpisującwotwartymoknieftp.Wtejchwilipołączeniaftpuzyskujesiędziękiprogramomzinterfejsemgraficznym,np.
TotalCommander
.TametodajestowieleprostszaibardziejintuicyjnadlaprzeciętnegoużytkownikaInternetu.Nawetosoby
początkującewkrótkimczasiemogąsięnauczyćprzesyłudanychnaserwerlubpobraniaichzserweranadysklokalny.
HTTP
(ang.
HypertextTransferProtocol
)–protokółprzesyłaniahipertekstu,dziękiktóremumożnakorzystaćzodnośników
(
hiperłączy
)nastronachinternetowych.Jeżeliwpaskuadresuwpiszemyadresstronyinternetowej,zaczynającodwww,przeglądarka
samadopiszeczęśćhttp.Adresemstronywsiecijestadres
URL
(ang.
UniformResourceLocators
),któryjednoznacznieidentyfikuje
jejmiejscewInternecie,np.http://www.redhat.com/download/mirror.AdresURLdzielisięnaczęśćokreślającąprotokół(wtym
przypadkujesttoprotokółhttp),adresserwera(redhat.com)orazewentualnieścieżkędostępudokatalogu(wtymprzypadkujest
todownload/mirror).
WWW
(ang.
WorldWideWeb
)–wwolnymtłumaczeniuokreślasięjakoŚwiatowąPajęczynę.Jesttomultimedialnaihipertekstowa
bazadanych.Informacjezebranesąwformiegrafiki,tekstu,dźwiękulubobrazuwideo.Obokpocztyelektronicznejjest
tonajpopularniejszausługaInternetu.
IRC
(ang.
InternetRelayChat
)–protokółsłużącydoprowadzeniarozmówzapomocąterminalatekstowego.
POP
(ang.
PostOfficeProtocol
)–protokółsłużącydoodbiorupocztyzserweraijejtransmisjidomaszynylokalnej.
SMTP
(ang.
SimpleMailTransferProtocol
)–podstawowyprotokółtransmisjipocztystosowanydowysyłaniawiadomościzmaszyny
lokalnejnaserwer.
SSH
(ang.
SecureShell
)–bezpiecznyprotokółterminalasieciowegoudostępniającyfunkcjęszyfrowaniaprzesyłanychdanych.Jest
zalecanydowykorzystaniazamiastTelnetu.Zazwyczajjestużywanyprzyzdalnymlogowaniusięnaserwer.Nawiązaniezdalnejsesji
jestmożliwezapomocąodpowiedniegoprogramuobsługującegopołączeniaszyfrowaneSSH,np.Putty.
Telnet
–protokółterminalasieciowego,dziękiktóremumożnalogowaćsięnazdalnykomputer.Cechącharakterystycznątego
protokołujesttransmisjaotwarta(niezaszyfrowana),awięcistniejemożliwośćłatwegojejpodsłuchania.UsługaTelnetzostała
zastąpionaprzezSSH.
SSL
(ang.
SecureSocketLayer
)–standardkomunikacyjnywykorzystywanyobecniem.in.wprogramachpocztowych.Połączenie
przezSSLjestszyfrowane,dziękiczemuzwiększasiępoziombezpieczeństwa.RozwinięciemSSLjeststandard
TLS
(ang.
Transport
LayerSecurity
).
