Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ROzdziałpiERwszy
zdolnesądowszystkiego.Beznajmniejszegowysiłkumogą
wytworzyćkażdyzdźwiękówwystępującychwludzkichję-
zykach.
Możnabysięspodziewać,żedziękitakimzdolnościom
dziec
koprzyswoisobiedowolnyjęzykszybkoizłatwością.
Dzieje
sięjednakinaczej.Międzygaworzeniemniemowlęcia
apierwszymisłowamidzieckaniemawyraźnegoprzejścia,
możnazatodostrzecumyślnezerwanie,cośnakształtpunk-
tuzwrotnego,kiedytodotychczasowenieograniczonemożli-
wościfonetyczneniemowlęciawydająsięzałamywać.„Jak
zzaskoczeniemstwierdzająwszyscybadacze-piszeJakob-
son-dzieckotraciniemalcałązdolnośćtworzeniadźwięków
podczasprzechodzeniaodfazyprzedjęzykowejdopojawienia
siępierwszychsłów,tojestdopierwszejprawdziwejfazyję-
zykowej”
2
.Częściowyzanikzdolnościfonicznychniejest,
rzeczjasna,zaskakującywtymmomencie;dzieckozaczyna
mówićwjednymjęzyku,takwięcwsposóboczywistynie
potrzebujejużwszystkichspółgłosekisamogłosek,którekie-
dyśpotrafiłowymawiać,naturalniezatem,przestającuży-
waćdźwiękówspozajęzyka,któregosięuczy,prędkozapo-
mina,jakichużywać.Kiedyjednakdzieckozaczynauczyć
sięjęzyka,nietracijedyniezdolnościwymawianiadźwięków,
którewykraczająpozatenkonkretnysystemfonetyczny.
„Uderzające”(auffallend)-jakzauważaJakobson-jestto,
żewieledźwiękówwspólnychdlagaworzeniaimowydoro-
słychrównieżznikazzasobówjęzykowychdziecka;dopiero
wtymmomenciemożnamówićoprawdziwymrozpoczęciu
nabywaniajęzyka.Wciągukilkulatdzieckostopniowobę-
dzieopanowywaćdźwiękowykształttego,costaniesięjego
językiemojczystym,zgodniezporządkiem,któryJakobson
jakopierwszyprzedstawiłwsystematycznej,strukturalnej
formie:naprzykład,zaczynającodspółgłosekzębowych
