Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KlaudiaCHEREK
UniwersytetGdański
WydziałNaukSpołecznych
GLOBALIZACJAJAKOZAGROŻENIEDLABEZPIECZEŃSTWA
KULTUROWEGOEUROPY
Nazwaglobalizacjapowstałaodsłowa„glob”,jestonazatemczynnikiem
charakteryzującymwspółczesnezjawiskaiproblemywystępującenacałej
planecie.Obecnawwiększymlubmniejszymstopniu,niemalwewszystkich
dziedzinachżycia,odgrywaogromnąrolęwotaczającymnasświecie.Termin
globalizacjajestwspółcześnieniezwyklemodny.Mimoto,zewzględunaswoją
złożoność,wielowymiarowośćiwieloaspektowość,samozjawiskopozostajetrudne
dozdefiniowaniainadalnieistniejejejjednoznacznesprecyzowanie.
WartoprzytoczyćdefinicjębrytyjskiegosocjologaAnthony’egoGiddensa,
któryopisujeglobalizacjęjakorosnącawspółzależnośćpomiędzyjednostkami,
narodamiiregionami.Nieoznaczatylkowspółzależnościekonomicznej.Obejmuje
równieżcorazszybsząipowszechnąkomunikacjęorazdotyczytakżeaspektów
politycznychikulturowych.1Jakwskazujenaukowiec,określanierosnącej
współzależnościjedyniejakozjawiskaobejmującegoekonomię,jestzbytwąskie.
Globalizacjadotykawiększośćnajważniejszychsferdziałalnościczłowieka,m.in.
technologicznej,ekonomicznej,ekologicznej,politycznejikulturowej.2
Genezy
globalizacji
nie
sposób
określić
jednoznacznie,
szczególnie
wkontekściewymianykulturowej.Przezstuleciaaspektyzwiązanezdużymi
odległościamiibrakiemmożliwościtechnologicznychdosprawnegokomu-
nikowaniaipodróżowaniautrudniałymasowądyfuzjęzjawiskkulturowych.Nie
oznaczato,żeprzejawytakichdyfuzjiwogóleniemiałymiejsca.Zczasem
niektórezwyczajeiwzorcestawałysięuniwersalne.Przekraczałyonegranice
rodzącychsiękulturnarodowych,anawetkręgówcywilizacyjnych.Zazwyczajbyły
towytworykulturymaterialnej(np.wynalezienieprochu,porcelany,jedwabiuczy
cementu),wzorcepiękna,dziełasztukiiarchitektury,alerównieżzjawiskatakiejak
rozpowszechnieniekawy,następniekulturypiciakawylubzasadprodukcjiwina
ipóźniejsamejkulturywina3.
Dużywpływnaprocesglobalnejdyfuzjikulturowejmiałrozwójżeglugi.
Rozpowszechnieniepodróżymorskichpozwoliłynadużoszybsząisprawniejszą
komunikacjeświatową.ZwłaszczawiekXViXVIizdarzeniatakiejak:odkrycie
nowegoświata,podbojeiekspansjanowychziem(związaneztymniszczenie
inarzucaniekultur),jakipóźniejzatrzymaniepochoduislamu(bitwapod
Wiedniem,1683r.),wpłynęłyznacznienadominacjeeuropejskiegopojmowania
cywilizacji.4
1A.Giddens,Europawepoceglobalnej.Warszawa2009,s.11.
2E.Charymska,Współczesnewyzywaniadlabezpieczeństwakulturowego,(w:)P.Żarkowski,
S.Topolewski(red.):Współczesnebezpieczeństwakulturowe.Siedlce2014,s.179
3J.Czaja,Kulturowywymiarbezpieczeństwa.Aspektyteoretyczneipraktyczne.Kraków2013,s.106.
4Ibidem,s.106.
