Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
RozdziałI:Człowiekstaryorazjegomiejscewpolskiejrodzinieispołeczeństwie…
Jakuświadamiająwynikibadańprowadzonychprzezlekarzy,psychologów
isocjologówszwedzkich(przytoczoneprzezCzesławaKryszkiewicza),edukacja
pozytywniewpływanazachowaniezdrowia,atakżedobrejkondycjifizycznej
iintelektualnejwkażdejfazieżycia,wtymrównieżwstarości37.Istotnejest
zatemnietylkokrzewienieumłodegopokoleniachęciustawicznegozdobywa-
niawiedzyzróżnychdziedzin,aleteżtworzeniespotkańintegrującychmłodych
iseniorów.GłównymcelemintegracjimiędzypokoleniowejzdaniemMargaret
Mead(1901-1978)jestuświadomienieosobomtychdwugrupwiekowych,iżich
doświadczeniażyciowesąprzydatnedlaobustron38.
ZbadańBarbarySzatur-Jaworskiej,PiotraBłędowskiegoiMałgorzatyDzię-
gielewskiejwynika,żewczasiestarościwieleosóbprzeżywakryzysyegzysten-
cjalnezwiązanezpoczuciemprzemijalnościludzkiegożycia,rozczarowaniem
niespełnionychoczekiwańczyświadomościąutratyatrakcyjnościfizycznej39.
Wiedzapsychologówonajczęściejwystępującychzdarzeniachkrytycznych
wfaziestarościdotyczy:
•utratyzdrowia,kondycjiiatrakcyjnościfizycznej-nautratęatrakcyjności
fizycznejwpływają:deformacjakształtówciała,bruzdowatość,pomarszczenie
skóry,wyostrzenierysówtwarzy,sztywnośćruchówiinne;
•utratybliskichosób-utratabliskich,przyjaciółpowodujepoczucieosamot-
nienia,zagrożeniaibrakuwsparcia;
•utratystatususpołecznegoiekonomicznego-momenttenzmuszadozmiany
trybużycia,zagospodarowaniaczasuwolnego,ograniczakontaktyzludźmi
ipogarszawarunkimaterialne,wzrastatymsamympoczuciebezużyteczności;
•utratypoczuciaprzynależnościiprestiżu;
•zbliżającejsięperspektywyśmierci40.
MiędzyinnymiAnnaHryniewickapiszeokoniecznościradzeniasobie
zowymizdarzeniamikrytycznymi.Badaczkauważa,żestymulowaniewielo-
stronnejaktywnościseniorówjestważne,abyzdarzeniakrytyczneniezdomino-
wałyżyciaczłowiekawstarości41.AstridTokajzauważa,żeaktywizowaniemoże
odbywaćsięwrodzinie,któraspełnianajważniejsząrolęwżyciuseniora,gdyż
maonwtedyopiekę,pomociserdeczneśrodowisko,wktórymżyje.Badaczka
podkreśla,żewrelacjachdomowychbardzoważnesąwięziemocjonalne,które
37C.Kryszkiewicz,Aktywneżycieseniorówwarunkiempomyślnegostarzeniasię,[w:]Starze-
niesięasatysfakcja...,s.282-283.
38KoncepcjęM.MeadnatematstosunkówmiędzypokoleniamiprzytoczyłaB.Bugajska,
Integracjamiędzypokoleniowa,[w:]Starzeniesięasatysfakcja…,s.252-253.
39B.Szatur-Jaworska,P.Błędowski,M.Dzięgielewska,Podstawygerontologii…,s.66-67.
40B.Harwas-Napierała,J.Trempała,Psychologiarozwojuczłowieka.Charakterystykaokre-
sówżycia,t.2,Warszawa2002,s.267.
41Por.A.Hryniewicka,Rolaaktywnościtwórczejwadaptacjidostarości,nCzłowiek-Nie-
pełnosprawność-Społeczeństwo”2005,nr5,s.81-84;A.Stopka,Starośćtoczaspomyślny,
„ŚwiatłoiCienie”2005,nr3,s.11-13.
