Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Uwarunkowaniaobywatelskości
Charakterystycznejest,żenapierwszymmiejscuŚpiewakumieściłnobietni-
cęemancypacji”.Tobardzozasadniczeodejścieodpostrzeganiademokracjityl-
kojakozespołuproceduripołożenienaciskunato,jakiekorzyściczerpie(może
czerpać)obywatel,żyjącwdemokracji.Emancypacjajestkategoriątwórczoroz-
wijanąprzezMarięCzerepaniak-Walczak,którapiszenietyleodemokracjipo
prostu,leczodemokracjiobywatelskiej,określającjąjako
[ś]typładuspołecznegoipolitycznegosprzyjającykształtowaniutakiej
podmiotowejświadomości,którejwyróżnikamisą:krytycyzm,innowacyjność,
odwagaiodpowiedzialność,ajejprzejawemjestświadomeuczestniczenie
wprzekształcaniuświatażyciawposzczególnychjegowymiarach24.
Sądzę,żeużywaneprzeztęautorkępojęciedemokracjiobywatelskiejmożnauznać
zadośćeleganckizamiennikterminu:demokracjasubstancjalna.Wpodobnymto-
niepiszeAmyGutman:n[ś]licznidemokratyczniteoretycyuznajądemokrację
zainstrumentsłużącyrozwojowiczłowieka,atowtejmierze,wjakiejzachęca
onaludzidobraniaodpowiedzialnościzawłasneżyciepolityczne”25.
WdrugimpunkcieswojegokataloguzałożeńŚpiewakpiszeonobietnicy
przejrzystościijawności”.WspółbrzmiztymnastępującawypowiedźSzymona
Wróbla:
[ś]byćmożejedynąjasnąróżnicądzielącąspołeczeństwademokratyczneod
pozademokratycznychjesttajedna:wdemokracjachzawłaszczenietego,co
uniwersalne,przezjakąśformępartykularyzmudokonujesięjawnie,agdzieindziej
raczejpoprzezmilczącyinieprzedyskutowanyproces26.
Wwynikudemokratycznychwyborówzawszeprzecieżwładzęsprawująokreślo-
neugrupowanialubichkoalicje,raczejnigdyniebędącereprezentantamicałości
społeczeństwaiwtymsensiebędąceniejakopartykularne;służącdobruwspól-
nemu(oby!),czyniątonaswójokreślonysposób,wyciskającnakształciepań-
stwaswojepiętno,uzasadniająctojedynie(czyaż)otrzymanymodwyborców
mandatem.Aledziejesięto(wzasadzie)jawnie-oilesferapubliczna,októrej
Śpiewakpiszewpunkcieczwartym,funkcjonujeprawidłowo.
Wtrzecimpunkciejestmowam.in.ozgodziespołecznej.Prowadzonewpo-
dobnymtonierozważaniamożnarównieżodnaleźćwtekścieMarcinaKróla:
24
MariaCzerepaniak-Walczak,Pedagogikaemancypacyjna.Rozwójświadomościkrytycznejczłowieka,
GdańskieWydawnictwoPsychologiczne,Gdańsk2006,s.52.
25
AmyGutman,dz.cyt.,s.531.
26
SzymonWróbel,Granicepolityczności,[w:]PawełDybel,SzymonWróbel,Granicepolityczności.Odpoli-
tykiemancypacjidopolitykiżycia,InstytutFilozofiiiSocjologiiPAN,FundacjanAletheia”,Warszawa2008,
s.241.
