Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
Edukacjaobywatelska–definicjepojęć
1.Próbyzdefiniowaniapojęćspołeczeństwaobywatelskiego
iedukacjiobywatelskiej
Obywatelskośćmożeoznaczaćbyciedobrymobywatelem–jakpowie-
działAmitaiEtzioni,współczesnysocjologamerykański1.Pojęcieto
definiowanebywanaróżnesposoby,wzależnościodtradycjiimyśli
filozoficznej,doktórychodwołująsięposzczególniautorzyzajmujący
siętymzagadnieniem.Immanentnymelementemstrukturypaństwowej
jestuświadomionyobywatel,któryznaswojeprawaiobowiązki,atak-
żeposiadawiedzęotym,żepaństwopowinnostwarzaćwarunkido
jegolepszejegzystencji,nietylkopoprzezmotywowaniedoudziału
wżyciupublicznym,aletakżewformietroskiojegopotrzeby.Pojęcie
obywatelstwazwracauwagęnasposobyoddziaływaniapaństwanajed-
nostki,niezależnieodtego,jaksamopaństwokształtujewłasnyprojekt
polityczny.Obywatelmaświadomość,żejestuczestnikiemwszystkich
procesówwpaństwieimaprawoonichdecydować.Definicjeobywa-
telskościpodkreślająpostawęjednostkiwobecspołecznościorazko-
niecznośćuściśleniajejpraw.
JerzyJedlickizauważatenwspółudziałwtworzeniuiwarchety-
picznejkoniecznościtrwaniawewspólnocie,piszącospołeczeństwie
obywatelskim:DLudzkapotrzebaprzynależnościdorozpoznawalnej
długowiecznejwspólnoty,któranierodzisięinieumierawrazzemną,
[…]zdajesiębyćniezbywalnymatrybutemnaszejspołecznejnatury”2.
Obywatelskośćmożnaokreślićjakoprzywiązaniedocałegospo-
łeczeństwa,objawiającesiędecyzjamiidziałaniamizmierzającymido
ochronyipomnażaniajegodobra,posiadaniazbiorowejsamoświadomości,
1Por.A.Etzioni,FromEmpiretoCommunity,PalgraveMacmillan,NewYork2004,s.8.
2J.Jedlicki,JakiejcywilizacjiPolacypotrzebują.Studiazdziejówideiiwyobraźni
XIXwieku,W.A.B.–CiS,Warszawa2002,s.43.
9
