Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.Koziołek:Literaturaifldobreżycie”…
wieetycznejiszczęśliwymzakończeniu.Tegoumysłwykształcony
ikrytycznyniejestwstanieuczynić.Możetojednakuczynićznami
literatura.Właśniedziękirzeczywistejlekturzeliterackiejnastępuje
chwilamiwycofanieanalizynarzeczafirmacjiidotyczytotakże
przedstawieńdobra.
Whistoriinowożytnejedukacjirozumpraktycznykwestionował
(iczynitonadal)kształtowaniewumyśleuczniadyspozycjiinnych
niżwiedzaiumiejętności.Jakpokazujądziejerozumustosowanego,
największesukcesyodnosionwkrytyce,aniewafirmacji;wana-
lizie,destrukcji,dekonstrukcji,niezaśwbudowaniu,konstrukcji,
idealizacji.Ewolucjatematycznalekturszkolnychodbijatriumf
rozumukrytycznego,atenjestoznakądojrzałościiwysokiejspraw-
nościintelektualnej.
Użycieliteraturydowywołaniatęsknotyzadobremjestdo-
puszczalnewszkolepodstawowej.Tamjeszczetekstyszkolnesą
dowodem,żetrwałedobrojestmożliwe(flżylidługoiszczęśliwie”).
Wgimnazjumzaczynasięodczarowywanieświatajakomiejsca,
wktórymmożliwejesttrwałedobro,alekturaponadgimnazjalna
ostateczniepozbawiauczniazłudzeńcodokondycjiczłowieka,bie-
guhistorii,moralnościwładzy,bezwzględnościnaturyitp.Ewolucja
czytaniabiegnącaodufnościiafirmacjidopodejrzeniaikrytyki
jestpotwierdzonairealizowanazarównoprzezzestawlektur,jak
ibardziejjeszcze—preferowanetematylekcjiczyzagadnieniado
omówieniazuczniami.Literaturawszkolerealizujewtensposób
swoistąpedagogikęrozczarowania—człowiekiemiświatem.Dzieje
siętom.in.zasprawąredukcjifragmentówdobrazawartychwteks-
tachszkolnychnarzeczeksponowania,awistocietriumfunegatyw-
nościlubconajmniejsceptycyzmucodomożliwościdobra.Odno-
wienielekturydobranieoznaczapróbyponownegozaczarowania
światanamodłębaśniową,aleodblokowanieiuruchomienietych
miejsctekstu,którepowodująprzeżycieczytanianiesłuszniewiąza-
nezdzieciństwem,ufnością,naiwnością.Powrótjestmożliwy,ale
niejakoregresczystłumieniekrytycyzmu,leczjakowzbogacenie
czytaniaoto,cojezrodziłoinapędzało—pragnienieobserwowania
naprawyświataiprzeżywaniawrazzbohateramidobregozakoń-
czenia.Możnainależywydobywaćfragmentydobrazachowane
wpoważnej,pełnejżałościidramatuliteraturzeczytanejwszkole.
Literaturanauczyłanaspragnąćlepszegożycia,któresięniekoń-
czy,itego,żenienależyrezygnowaćzeszlachetnejutopiitrwałego
dobrawrazzezmianączytanychksiążek.Groźneismutneteksty
przechowująnadaltamtomarzenie,tyleżeskrytelubrozproszone
naciemnymtle—należytylkodaćmurozbłysnąć,awtedymoże
43
