Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
WPROWADZENIE
atakżejestwspomnianazimienianawielukosmetykachiprzedmiotachcodzien-
negoużytku.
JakrozumiempostaćKleopatryjakowspółczesnymit?Przyznam,żejestto
jednoznajtrudniejszychpytań,zjakimimusizmierzyćsiębadaczzajmującysię
tąwładczynią.DlajednychPtolemejkamaobliczeElizabethTaylor,dladrugich
tokrólowazdużymnosemnaantycznychmonetachlubtemperamentnaanimo-
wanapostaćzprzygódAsteriksaiObeliksa5.Dlamniewszystkieteodpowiedzi
sątaksamoistotneiprawdziwe,Kleopatrajestkażdymzowychwizerunkówjed-
nocześnie.UważamjązawspółczesnymitwedługkoncepcjiBarthes’a,ponieważ
ukazujeonwielowarstwowośćtejpostaci.Kiedystaramsięwytłumaczyćswoją
wizjękrólowejjakoowegowspółczesnegomitu,namyślprzychodzimiwspa-
niałecukierniczedziełoautorstwaSandrySmiley6.Topięknywypiekwkształcie
popiersiaElizabethTaylorwroliKleopatry,który-jakkażdytort-mawarstwy.
Takmożemywyobrazićsobierecepcjękrólowejprzezponaddwatysiącelat,jako
nakładającesięnasiebiekolejnewyobrażeniawładczyni,tworzoneprzeznastę-
pująceposobieepoki.Każdeznichmainnysmak,leczjestrównieważnejak
pozostałe.Jednakżetowspółczesnośćniczymmasacukrowaiczekoladanadają
imostatecznykształt,narzuconyprzezkreacjęaktorskąElizabethTaylorz1963
roku,którazdominowałanaszepostrzeganieKleopatry,oczymwdalszejczęści
tekstu.Pięknośćaktorki,bogactwojejstrojówiromansezRzymianamirozgry-
wającesięwmonumentalnychsceneriach,ukształtowałydwudziestowieczne
postrzeganiePtolemejki.Odprawiesześćdziesięciulatmijającychoddaty
powstaniafilmuJosephaMankiewiczanadalmamydoczynieniazkolejnymi
prze-
kształceniamitego,przecieżjużsamegowsobierecepcyjnego,wizerunkuPtole-
mejki.Porównaniewspółczesnegomitukrólowejdotortuoddajerównieżto,że
obecniedosłowniekonsumujemywszelkiegotypureprezentacjewładczyni,stała
sięonaproduktemnasprzedaż.Jakdoszłodowykreowaniatakiegowizerunku?
Powtarzającesięodczasówrzymskichcokilkanaścieczykilkadziesiątlatfale
egiptomanii
7
,szczególniewswejnowożytnejodsłoniewXIXwieku,ugruntowały
praktykękomercyjnegowykorzystaniaprzedstawieńkrólowejnajpierwwsztu-
kachteatralnych,awrazzrozwojemtechniki-wfilmachiwszelkichinnych
wytworachkulturypopularnej.WszechobecnośćwizerunkuKleopatrywotacza-
jącymnasświeciepozwalanabadaniezjawiskpopkulturowychprzezpryzmatjej
osoby.JakojednaznielicznychpostacihistorycznychLagidkajestwykorzystywa-
nawtekstachkultury(dziełachmalarskich,powieściach,filmach,wreszcieróż-
negotypuusługach)jakosymbolWschodu,starożytnegowampa,rozkapryszonej
5R.Goscinny,A.Uderzo,AstérixetCléopâtre,Paris1968.
6Za:cake-decorating-corner.com(dostęp:24.05.2020).
7Zobaczm.in.S.-A.Ashton,RomanEgyptomania,London2004.
