Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybraneprocesyzachodzącewbiosferze
25
Powyżejmezosferyrozciągasięjonosfera(od85kmdo640kmn.p.m.),gdzie
temperaturaszybkorośnie,osiągającwartośćokoło1470K(1200OC)nawysokości
500km.Ponadjonosferąrozciągająsię:termosfera(od640kmdo800kmn.p.m.),
egzosfera(powyżej800kmn.p.m.)imagnetosfera,przechodzącewprzestrzeń
międzyplanetarną.Wegzosferzetemperaturastopniowoobniżasię,osiągając
wprzestrzenimiędzyplanetarnejwartość3K(–270OC).Temperaturyrozrzedzonych
warstwatmosferysątemperaturamitermodynamicznymi,będącymimiarąenergii
kinetycznejcząsteczekgazówwystępującychwtychwarstwach.Magnetosfera
stanowipłaszczochronnyZiemiprzedwysokoenergetycznympromieniowaniem
korpuskularnym(wiatremsłonecznym)orazprzedpromieniowaniemelektromag-
netycznym(odradiowegodogamma),coumożliwiaistnienieżycianaplanecie.
Biorącpoduwagęjakokryteriumskładchemicznyatmosferyziemskiej,można
jąpodzielićnadwieczęści:homosferęiheterosferę.Homosferasięgadowysokości
90kmn.p.m.,zawiera99,9%masycałejatmosferyorazcharakteryzujesię
jednorodnościąskładuchemicznego.Pamiętaćnależy,żewhomosferze,wrazze
zwiększaniemsięwysokości,spadawartośćciśnienia,acozatymidzie—ilość
każdegogazumaleje.Średniamasamolowa(M
śr.
)powietrzawtejwarstwie,wsuchej
atmosferze,wynosi28,96g/mol[vanLoon,Duffy2007].
Tablica1.5.Średniskładniezanieczyszczonegosuchegopowietrza
Stężenie
(%objętości)
Składnik
Azot(N
Tlen(O
Argon(Ar)
Ditlenekwęgla(CO
Neon(Ne)
Hel(He)
Metan(CH
Krypton(Kr)
Wodór(H
Ksenon(Xe)
Ditlenekazotu(NO
Ozon(O
2
2
)
3
)
)
2
)
4
)
2
2
)
)
78,084
20,946
0,934
0,0378
Uwaga:
*
ppm—częścinamilion.
Źródło:[Andrewsiinni2000].
Zawartość
(ppm)
*
780840
209460
9340
365
18,2
5,2
1,3–1,6
1,14
0,53
0,086
0,02
0,01–0,04
Należypamiętać,żejednymzgłównychskładnikówatmosfery,przypowierz-
chniZiemi,jestparawodna,którejstężeniejestzmiennewzakresieod0,5%do3,5%
objętości,malejącnaogółodrównikakubiegunom.Zawartośćparywodnej
watmosferzezależyodtemperatury.
Składchemicznyatmosferyjestwynikiemzłożonychprocesówewolucjinaszej
planetyorazewolucjiżycia.Gazoweskładnikiatmosferypochodząz:procesów
biologicznych,geochemicznych,antropogenicznychorazreakcjizachodzących
