Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gospodarkatowarowacharakteryzujesiędziałalnościąprodukcyjną,wwynikuktórej
wytworzoneproduktyprzeznaczonesądowymiany,tzn.nasprzedaż.
Wgospodarcetowarowejproduktypracyludzkiejprzeznaczonedosprzedażystająsię
towarami.Towaremsązarównodobrakonsumpcyjne,jakiprodukcyjneorazusługi.Zatem
celemgospodarkinaturalnejbyłowytwarzaniedóbrnawłasnepotrzebyproducenta,natomiast
wgospodarcetowarowej-nasprzedaż.
3.2.Przesłankipowstaniagospodarkitowarowej
Powstaniegospodarkitowarowejwiązałosięzkoniecznościąspełnieniapewnychwa-
runkówlubinaczejprzesłanek,amianowiciejestto:
-społecznypodziałpracy,
-ekonomicznewyodrębnieniesięproducentównapodstawieprywatnejwłasnościśrod-
kówprodukcji.
Naturalnypodziałpracywrazpostępującymrozwojemsiłwytwórczychzostałzastąpiony
społecznympodziałempracy.Polegaonnatym,żewspołeczeństwiewyodrębniająsiępewne
grupyludzizajmującesięokreślonymrodzajemprodukcji.
Dlarozwojugospodarkitowarowejzasadniczeznaczeniemiałytrzywielkiespołeczne
podziałypracy:
1.pierwszywielkispołecznypodziałpracydokonywałsiępodkoniecwspólnotypier-
wotnejipolegałnawyodrębnieniusięrolnictwazpasterstwa,
2.drugiwielkispołecznypodziałpracydokonałsięwniewolnictwieipolegałnawyod-
rębnieniusięrzemiosłazrolnictwa,
3.trzeciwielkispołecznypodziałpracynastąpiłpodkoniecniewolnictwa,kiedytowy-
odrębniłasięklasakupcówpośredniczącychwwymianiemiędzyróżnymiproducenta-
miikonsumentami;wówczasmiałomiejscerównieżzakładaniemiastjakoośrodków
handlu.
Początkigospodarkitowarowejokreślasięna6-8tys.latp.n.e.Skutkiemrewolucji
agrarnej,któradokonałasięok.8tys.lattemu,byłynadwyżkiprodukcji,rolnicybyliwstanie
wyprodukowaćznaczniewięcejartykułów,niżpotrzebowalidlasiebieiswojejrodziny,zatem
pojawiłasięmożliwośćprzeznaczeniapewnejichczęścinasprzedaż.Nadwyżkiprodukcjirol-
nejponadtostałysięprzyczynąpojawieniasięnowychzawodów-rzemieślników,żołnierzy,
urzędnikówpaństwowych.Zaistnieniewymianytowarówstałosiępowodemukształtowania
sięnowejrzeczywistości,wktórejniewszyscybylizmuszenidosamodzielnegowytwarza-
niażywnościiinnychprzedmiotówcodziennegoużytkowania.Zatemwytworzyłasięnowa
sytuacjadającamożliwośćspecjalizowaniasięwtworzeniucoraznowszychdóbriusług,
wcześniejnieprodukowanych,równieżprzeznaczonychdosprzedaży.
Podkreślićnależy,żerozwójhandlumiałbardzoważneznaczeniedlarozwojuspołe-
czeństw,ponieważprzyczyniałsiędopogłębianiaspecjalizacjiicorazdalejidącegopodziału
pracy,cozkoleiczyniłojąbardziejwydajną.Takieprzemianyprowadziłydopowstawania
23
