Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćIII.KURSYWALUTOWEIMAKROEKONOMIAGOSPODARKIOTWARTEJ
1.
PNBnieuwzględniastratyekonomicznejzwiązanejzezużywaniemsięmaszyn
iurządzeńwmiaręupływuczasu.Stratata,któranazywanajestamortyzacją,
obniżadochódwłaścicielikapitału.Abyobliczyćdochódnarodowywdanymokre-
sie,musimyzatemodPNBodjąćwartośćamortyzacjikapitałuwtymokresie.PNB
pomniejszonyoamortyzacjęnazywamyproduktemnarodowymnetto(PNN).
2.
Dochódkrajumożezawieraćtakżedaryodmieszkańcówinnychkrajów,zwane
transferamijednostronnymi.Przykładamijednostronnychtransferówdochodów
sąemeryturywypłacaneemerytowanymobywatelomkrajumieszkającymza
granicą,płatnościrepatriacyjneorazpomoczagraniczna,jaknp.funduszepomoco-
weprzekazywanekrajomdotkniętymsuszą.WprzypadkuStanówZjednoczonych
saldotakichpłatnościw2015r.wyniosłook.145mldUSD,cooznaczatransfery
nettodlazagranicywwysokości0,8%PNB.Jednostronnetransferynettosączęś-
ciądochodukraju,aleniesączęściąjegoproduktu,azatemmusząbyćdodane
doPNNprzyobliczaniudochodunarodowego.
DochódnarodowyjestwięcrównyPNBminusamortyzacjaplustransferyjedno-
stronnenetto.żnicamiędzyPNBadochodemnarodowymniejestbynajmniejwiel-
kościąnieznaczną,aleekonomiściniemająwieledopowiedzenianajejtematizwykle
jestpomijanawanalizachmakroekonomicznych.Dlategowtymtekściebędziemy
zamiennieużywaćterminuPNBidochódnarodowy,podkreślającżnicęmiędzynimi
tylkowtedy,kiedybędzietokonieczne2.
13.1.3.Produktkrajowybrutto
WielekrajówpozaStanamiZjednoczonymiprzezdługiczasposługiwałosiępojęciem
produktukrajowegobrutto(PKB),aniePNB,jakogłównąmiarąichaktywnościeko-
nomicznej.StanyZjednoczonezaczęłystosowaćtępraktykęw1991r.PKBmierzywiel-
kośćprodukcjiwytwarzanejwgranicachdanegokraju.PNBrównasięPKBplusdochody
nettoczynnikówprodukcjizresztyświata.WprzypadkuStanówZjednoczonychte
przychodynettoobejmujągłówniedochody,którekrajowirezydenciotrzymująodma-
jątkuposiadanegowinnychkrajach,pomniejszoneodochody,jakiekrajowirezyden-
ciprzekazujązagranicznymwłaścicielommajątkuzgromadzonegowkraju,abędącego
własnościąobcokrajowców.
PKBniezawierazatem,jakPNB,poprawkiotęczęśćprodukcjidanegokraju,która
jestwytwarzanaprzyużyciuusługkapitałubędącegowłasnościązagranicy.Rozpatrzmy
2Mówiącdokładnie,statycyrządowito,conazwaliśmyHdochodemnarodowym”nazywająnarodowym
dochodemrozporządzalnym.Ichoficjalnadefinicjadochodunarodowegopomijazagranicznetransferyjed-
nostronnenetto.Ponowniejednak,żnicamiędzydochodemnarodowymanarodowymdochodemrozporzą-
dzalnymjestzwyklenieistotnazpunktuwidzeniaanalizymakroekonomicznej.Ozagranicznychtransferach
jednostronnychmówisięteżjakoopłatnościztytułudochodówwtórnychdlaodróżnieniaodpłatnościztytułu
dochodówpierwotnychskładającychsięztransgranicznychwynagrodzeńidochodówzinwestycji.Zajmiemy
siętąterminologiąwdalszejczęścipodręcznika,kiedybędziemyomawiaćrachunkowośćbilansupłatniczego.
24