Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
28
I.Ekonomiaumiaru–nowyparadygmatwekonomii
Napytanieodrogępedagogodpowiedziałby:przezedukacjęiwychowanie.
Duchownyniemiałbywątpliwości,żerzeczwsumieniukształtującympożądane
nawykiizachowania.Psychologzasugerowałbykultywowaniewłaściwychcechcha-
rakterujednostki.Socjologdoradziłbytworzenieatrakcyjnychwzorcówinterakcji
społecznychodchodzącychodkonsumeryzmu.
Comazaśzrobićekonomista?Neoliberalnywie:zostawićsprawysamymsobie
idalejopowiadaćdyrdymałkiotym,żeiczyścibutmożezostaćmilionerem,akaż-
dyabsolwentszkołybiznesu–krezusem;wystarczy,żebędziemiałogromnąochotę
iżadnychskrupułów.Natomiastuczciwyekonomistapodejdziedosprawyinterdyscy-
plinarnieipragmatycznie.Najpierwspróbujedowiedziećsięjaknajwięcejzzakresu
przedmiotowegowszystkichpowyższychdyscyplin,abypotemzaproponowaćzespół
długookresowychdziałańnaobszarzecałegotrójkątarozwojuwyznaczonegoprzez
wartości,instytucjeipolitykę.Zpewnościąteżaniprzezchwilęniezapomniotym,
żeto,czegoludziechcą,wogromnymstopniuzależyodtego,cowiedzą.
Niedasiębowiemzmniejszyćlukimiędzynarastaniemsubiektywnychpotrzeb
wtempieprzewyższającymwzrostobiektywnychmożliwościichzaspokajaniabez
odpowiednichprzewartościowańwsferzeludzkich–indywidualnychispołecznych–
pragnień.Niedasięjejzmniejszyćbezstosownychregulacjiblokującychekspan-
sjęHzłych”potrzebirozsądnesprzyjanieHdobrym”,chociażbyprzezpobudzanie
zainteresowaniaaktywnościąsportowąlubczytelnictwemliteratury.Niedasięjej
zmniejszyćbezuciekaniasiędokonkretnejpolityki,gdzieszczególneznaczeniema
niedopuszczaniedonadmiernego,dochodowegoimajątkowego,rozwarstwienia
społeczeństwa.
Dopókiwszyscysąsiedzijeździlidopracyfiatem,dopótysąsiadzzaroguniepo-
trzebowałmercedesa.Gdyjednakzobaczy,żekilkuznichprzesiadłosiędotakiej
maszyny,zaczynaodczuwaćtakąsamąpotrzebę.Działaefektdemonstracji.Win-
dywidualnymprzypadkumożetomotywowaćdopodnoszeniakwalifikacjiidążenia
dobardziejwydajnej,lepiejopłacanejpracy.Wmakroskaliprowadzizaśdotego,że
mimopodwajaniasięcokilkanaścielatdochodunarodowego,ludziewciążnarzekają,
żenadaljestźlealboijeszczegorzejniżprzedtem–niepamiętającjuż,jakwcześniej
dojeżdżalidopracyzatłoczonymautobusem.
Powtarzamrazjeszcze;tobynajmniejniejestwołanieojakikolwiekantymotywa-
cyjnyegalitaryzm,leczpodkreślenieznaczeniaspołeczniezrównoważonegopodziału
dochodów,czylitakiegoichzróżnicowania,które–odzwierciedlającwkładjednostek
igrupwtworzeniedochodunarodowego–gwarantujeichpartycypacjęwnimwpro-
porcjachsprzyjającychjednocześnieefektywnościisprawiedliwości,czyli–podnieco
innymkątem–prywatnejprzedsiębiorczościispójnościspołecznej.
Podróżekształcą.Weźmynawokandętakąpłynącąznichlekcję.Rozsądekmówi,
żepowinniśmybyćzatym,abywmiaręmożliwościjaknajwięcejludzimiałoosobisty
tablet.MagojużbardzowieluwStanachZjednoczonych,niemałowPolsce,trochę
mniejwRosji,sporomniejwChinachiprawiewcalenaKubie.Ktobył,towidział.
Gdybyzbadaćdokładniepostawyspołeczne,okazałobysię,żenajwięcejniezadowo-
leniaznieposiadania(jeszcze)tabletujestwPolsce,gdziejestich,wproporcjido
