Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
w1976rokutzw.nagrodąNoblawdziedzinieekonomiiF.A.Hayeka91iM.Friedma-
na.Nagrodataorazprzebiegtransformacjipolskiejgospodarkiporoku1989dowo-
dzi,żenIdeegłoszoneprzezekonomistóworazmyślicielipolitycznych,bezwzględu
natoczysąsłuszneczybłędne,mająwiększąsiłęniżsiępowszechnieprzypuszcza.
Wrzeczywistościtoonewłaśnierządząświatem.Praktycyprzekonani,żeniepod-
legajążadnymwpływomintelektualnym,sązazwyczajniewolnikamiideijakiegoś
dawnozmarłegoekonomisty”92.
Propagatoremnneoliberalizmu”jakoideologiinnowejprawicy”wWielkiejBry-
taniibyłN.P.BarryorazR.Nozick(zaliczanydolibertarian,jakjużotymwcześniej
informowano),któryuważał,żezadaniapaństwapowinnybyćograniczonedofunk-
cjinstróżanocnego”,strzegącegotylkoprawindywidualnychwłaścicieliiwyrzeka-
jącegosięwszelkiejinnejaktywności.PodobneideegłosiliwUSAprzedstawiciele
nurtuanarchokapitalistycznegoM.N.RothbardiA.Rand,nazywanilibertarianami.
WyrazemekstermistycznychideiRothbardajestpostulatprywatyzacjiwszystkich
instytucji,zpolicjąwłącznie.Dlapropagatorówwdrażaniaideineoliberalizmu,jako
podstawypolitykigospodarczejidemontażupaństwadobrobytu,najbardziejauto-
rytatywnymideologiembyłF.A.Hayek.Jegopogląd,żemechanizmyrynkoweza-
pewniająharmonięmiędzyinteresemjednostkiadobremogółuorazprojektidealnej
konstytucji,wyrażającejzabezpieczenieładurynkowegoprzedzgubnymiskutkami
politycznejdemokracji,byłyzgodnezpoglądamiH.Spencera,którygłosiłm.in.,że
ngłównymzadaniemliberalizmujestwalkazabsolutyzmemparlamentów”93.Poglą-
dytesłużyłypolityceleseferyzmurynkowegorealizowanejprzeznnowąprawicę”.
JakniedemokratycznesąpoglądyHayekawskazujenatochociażbynastępu-
jącajegopropozycja,amianowicie:głosiłon,żecelemzabezpieczeniaładurynko-
wegoprzedzgubnymiskutkamipolitycznejdemokracjiorazuzyskaniagwarancji
niezmiennościdlanspontanicznegoładurynkowego”,należypowierzyćnajwyższą
władzęwpaństwieIzbiePrawodawczej,złożonejzludzidoświadczonych,mających
więcejniż45latiwybieranychnapiętnastoletniąkadencję.
Ideenneoliberalizmu”,jakopodstawapolitykigospodarczej,znalazłyzastoso-
waniewpolskiejtransformacjiustrojowej,któraprzypadłanaokresnajwiększego
dogmatyzmuneoliberalnejprawicy.WPolsceiwinnychkrajach,wychodzących
znrealnegosocjalizmu”,nneoliberalizm”przybrałpostaćnterapiiszokowych”,które
takżemiałyswojeźródłowmyśliHayeka,doczegopolscypolitycygłośnoprzy-
znawalisię.Negatywnedlaspołeczeństwaskutkineoliberalnejtransformacjiobja-
wiłysięwysokimbezrobociem,wzrostemliczbyosóbżyjącychponiżejminimum
91PoglądyF.A.HayekasąznanewPolscegłówniez:F.A.Hayek,Konstytucjawolności,Wyd.Na-
ukowePWN,Warszawa2006.
92J.M.Keynes,Ogólnateoriazatrudnienia,procentuipieniądza,PWN,Warszawa2003,s.350.
93StwierdzenieH.Spenceraprzytoczonoza:A.Walicki,op.cit.,s.407.
38
