Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstępdodrugiegowydaniaamerykańskiego
XI
odprawodkrywanychprzeznaukiprzyrodnicze.Wnaukachprzyrod-
niczychobserwujemyfaktycznyrezultat–naprzykładtrajektorięlotu
kuliarmatniej–bynastępnieprzedstawićhipotezęmającąwyjaśnićsiły
przyczynowe,któredotegorezultatudoprowadziły.Zkoleiwnaukach
społecznych(zarównowkryminologii,socjologii,psychologii,jakieko-
nomii)znamysiłymotywującedanedziałanie,przynajmniejnapewnym
poziomieuogólnienia.Kiedyktośdokonujenapadunabank,niebadamy
wpływusiłfizycznychnaatomyskładającesięnajegociało,leczzadaje-
mysobiepytania:DCoskłoniłogodotegoaktudesperacji?Czyniemiał
onwzorca,którybypokazał,cojestdobre,acozłe?”(Tunietylechodzi
oto,żeniemożemyzastosowaćmetodfizykialbochemii,ileoto,żewten
sposóbniezaszlibyśmyzbytdaleko;zpewnościątakiemetodyniepomo-
głybydetektywomwodzyskaniułupów,bowtymcelutrzebaDzajrzećdo
głowy”złodzieja).Mises,przyglądającsięrosnącej(przynajmniejnapo-
czątkudwudziestegowieku)strukturzeanalizyekonomicznej,wykrysta-
lizowałjejtrzon,naktóryskładająsięlogicznewnioskipłynącezfaktu,
żeludziedziałają.Innymisłowy,Misesuważał,żewszystkieważneprawa
ekonomicznemożnawywieśćzfaktu,żeludziesąistotamiracjonalny-
mi(choćomylnymi),wybierającymiśrodki,by(spróbować)osiągnąćcele.
Zwracamnatouwagę,ponieważniektórzyludziestawiająwszystkich
Dwolnorynkowych”ekonomistówwjednymszeregu,twierdząc,żeMil-
tonFriedmaniLudwigvonMises(alboMurrayRothbard)Dzasadniczo
mówiątosamo”.Zagadnieniewłaściwychpodstawnaukiekonomiista-
nowijedenznajważniejszychprzykładówbłędubiorącegosięztakiego
bezmyślnegogrupowania.MiltonFriedman,cogowyraźnieodróżniaod
MisesaiRothbarda,jestznanyzeswejobronypozytywizmuwekonomii,
czylizastosowaniametodnaukprzyrodniczychwnaukachspołecznych.
PomiędzyMisesem(iRothbardem)apopularnymiobrońcamilese-
feryzmu,jakMiltonFriedmanczyLawrenceKudlowiAlanGreenspan,
niedawnymibohateramipolitycznychDkonserwatystów”zeStanówZjed-
noczonych,istniejejeszczejednaróżnica.Wszyscywymienieniekonomi-
ścizgodząsięnaprzykład,iżobniżkapodatkuodzyskówkapitałowych
byłabydobradlagospodarkialbożepodniesieniepłacyminimalnejdo
10dolarówzagodzinębyłobyszkodliwedlamniejszościżyjącychwpod-
upadłychdzielnicach.WtymsensiewszyscyonisąDantyrządowi”.Jed-
nakMises(iwjeszczewiększymstopniuRothbard)byłowielebardziej
spójnywswejobronieindywidualnejwolnościiwolnejprzedsiębiorczości
orazwkrytycerządowychinterwencjiwgospodarkę.DlategoteżFried-
manmógłpopieraćDnegatywnypodatekdochodowy”–programpomocy
