Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Elastycznysystememerytalnyapotrzebyjegouczestników
737
Relacjapowyższadotyczyfunkcjonowaniasystemuemerytalnegojakocałości
zpunktuwidzeniacałegospołeczeństwa,tj.uwzględniającfakt,iżpokolenieosób
aktywnychzawodowozawszefinansujeświadczeniaosób,któreprzeszłynaeme-
ryturę,niezależnieodzastosowanejtechnikifinansowania.Równanietopozwala
wbardzoprzejrzystysposóbdostrzecistotęsystemuemerytalnegoiwyciągnąć
bardzomocnewnioski:
1.Typsystemuemerytalnegoniemawpływunastopęzastąpieniagenerowaną
wtymsystemie4.
2.Możliwościzwiększeniapoziomustopyzastąpieniasąbardzoograniczone
idająsięsprowadzićdozadziałanianastępującychczynników:
a)zwiększeniaobciążeniapracującychnarzeczemerytów(zwiększeniaskład-
kiemerytalnejlubdotacjifinansowanejzpodatków);
b)zwiększeniaaktywnościekonomicznejwgrupieosóbwwiekuprodukcyj-
nym;
c)zmianyproporcjidemograficznych,cozkoleidajesięosiągnąćjedynie
wwyniku:
–zwiększeniadzietności;
–imigracjiosóbwwiekuprodukcyjnym;
–podniesieniawiekuemerytalnego.
Wniosek1sugeruje,żewiększośćdyskusjinatematsystemówemerytalnych
wdobiestarzeniasięludnościodbywasiętrochę„nienatemat”.
Wniosek2skupiasięnaczynnikachrzeczywiściedeterminującychpoziomsto-
pyzastąpienia.Jesttokwestiaotyleważna,żeaktualnymwyzwaniemniejest
podniesieniestópzastąpienia,leczzaradzenieichspadkowi,będącemuskutkiem
starzeniasięludności.Wniosek2a,tj.podnoszenieobciążeniapracujących,był
pierwszą,najbardziejintuicyjnąinajprostsząmetodązastosowanąpowszechnie
wmomencie,gdystrumieńdochodówsystemówemerytalnychprzestał–zpo-
woduzmiandemograficznych–wystarczaćnafinansowaniestrumieniawypłat
świadczeńnależnychztychsystemów.Ilustrujetopoglądowywykresprzedsta-
wionynarysunku1(szerzej:Góra2013).Rzeczwtym,żeobecniewyczerpałasię
jużmożliwośćdalszegopodnoszeniaskładek/podatków,któreosiągnęłyjużitak
bardzowysokipoziom.
Składekipodatkówniemożnawnieskończonośćpodnosić,ponieważspowo-
dowałobyto,iżdochóddodyspozycjipracującychstałbysięwkońcunatyleniski
wrelacjidoichproduktywności,żeznaczącospadłabymotywacjadopracy.Pro-
blemmatakisamcharakterniezależnieodpoziomuzamożnościdanegokraju.
Wniosek2b,czylipostulatzwiększeniaaktywnościzawodowejosóbwwieku
produkcyjnym,jestdośćoczywisty,choćwpraktycetrudnydorealizacji.Wpływają
natoczynnikikulturowe,organizacjaspołeczeństwairodziny,dostępnośćtransfe-
równiezależnychodwłasnegowcześniejszegowkładuwichfinansowanie.Wdo-
4Typsystemuemerytalnegomawpływnapercepcjęwiarygodnościobietnicyemerytalnej.Tobardzo
istotnakwestiawpływającanapoziomzniekształceńpodatkowychgenerowanychprzezsystememerytalny.
Niejestonajednakprzeznastuanalizowana.Nieanalizujemyteżróżnychefektówzewnętrznych.
